29.09
Polska
Sieć kin Helios, należąca do Agory (wydawcy „Wyborczej”), bojkotuje film „Skarbek” o Krystynie Skarbek, agentce i bohaterce II WŚ – ogranicza promocję i liczbę seansów. Film cieszy się międzynarodowym uznaniem i jest współfinansowany ze środków publicznych. To produkcja brytyjsko-polsko-amerykańska o „ulubionej agentce Churchilla”. Helios nie pokazuje prawie żadnych reklam filmu i planuje pokazywać go tylko w kilku lokalizacjach. Film jest za to rozchwytywany przez dystrybutorów m.in. w Azji i Ameryce Płd.
Reżyser James Marquand podkreśla, że nigdy nie spotkał się z podobną sytuacją i twierdzi, że ktoś w Polsce naciska na bojkot. Publicysta Łukasz Warzecha porównuje tę sytuację do filmu „Zielona granica”, który był wyświetlany w 230 kinach sieci Helios, albo promowanego obecnie przez sieć filmu o influencerach „Friz & Wersow. Miłość w czasach online”.
Niemcy
Szefowa Bundestagu, Julia Kloeckner, podczas wizyty w Warszawie zapowiedziała, że w Berlinie „niezwłocznie” zostanie wzniesiony pomnik polskich ofiar niemieckiej agresji i okupacji. Słynny głaz określiła jako „prowizoryczny” i jedynie „pierwszy krok”.
Niemiecki politolog na łamach dziennika „Spiegel” podkreśla, że „rola Polski w Europie jest niesłusznie niedoceniana, to poważny błąd”; „jej trafna ocena zagrożenia ze strony Rosji czyni ją kluczowym państwem dla bezpieczeństwa kontynentu”; „powinna być włączona w procesy decyzyjne”.
Szwecja
Szwecja podpisała umowę z polską firmą Mesko na zakup przenośnych systemów przeciwlotniczych Piorun za 320 mln $; dostawa w 2027 r. W czerwcu Szwecja kupiła też niemiecki system IRIS-T SLM za 900 mln $. Wcześniej Pioruny zamówiły m.in. USA, Belgia, Norwegia i Estonia. System jest na wyposażeniu Wojska Polskiego od 2019 r.
UE
Wszystkie państwa Unii zatwierdziły nowy cel klimatyczny: redukcję emisji o 90% do 2040 r. w porównaniu z rokiem 1990 r.
Od 2027 wejdzie nowy system ETS2, który obejmie paliwa używane w transporcie, budownictwie i do ogrzewania. Gaz podrożeje o 50 zł/MWh do 2030 r., węgiel o 560 zł / t do 2030 r., benzyna o 50 gr za litr, diesel o 65 gr.
Słowacja
Słowacja przyjęła zmiany w konstytucji – nadrzędność prawa krajowego w sprawach światopoglądu, istnienie wyłącznie 2 płci, zakaz adopcji dzieci przez pary homo, prawo rodziców do nadzoru nad edukacją seksualną. Dodano też jednak np. równość pensji dla kobiet i mężczyzn. Zmiany wejdą w listopadzie.
Ukraina
Siły ukraińskie, w tym 1. Korpus Azowski, przeprowadziły skuteczną kontrofensywę na północ od Pokrowska i okrążyły duże siły rosyjskie w trzech „kotłach”; drony odegrały kluczową rolę w odcinaniu logistyki i zadawaniu strat. Ukraińcy unikają bezpośrednich starć, wykorzystują drony i artylerię do nękania okrążonych sił i niszczenia ich logistyki oraz konwojów z wsparciem. Wyzwolono 160 km2 (7 miejscowości). Oczyszczono kolejne 171 km² i 9 osad bez stałego zajmowania.
Straty rosyjskie w wyniku operacji wyniosły: 1300 zabitych, 1100 rannych, 100 jeńców. Rosyjscy blogerzy wojenni opisują sytuację swoich wojsk jako „katastrofalną”. Potwierdzają odcięcie dróg zaopatrzenia i ogromne straty.
Holandia
Holandia udostępni swoje fabryki ukraińskim producentom broni; ci uruchomią tam całe linie produkcyjne, zwłaszcza dronów bojowych. To krok dalej niż Dania, która jako pierwsza pozwoliła ukraińskiej firmie zbrojeniowej Fire Point na częściową produkcję. Fabryki w Holandii mają poprawić jakość ukraińskiego sprzętu i wzmocnić bezpieczeństwo Holandii.
Ukraiński sektor obronny dynamicznie się rozwija – 112 firm zatrudnia ponad 0,5 mln os. i dostarcza 1/3 uzbrojenia dla armii.
Iran
Rosja zbuduje w Iranie łącznie 4 elektrownie atomowe za 25 mld $. Wykonawcą będzie Rosatom. Iran planuje osiągnąć do 2040 r. moc 20 GW z elektrowni jądrowych poprzez budowę 8 nowych bloków jądrowych. 4 bloki powstaną w elektrowni atomowej w Buszehr nad Zatoką Perską. Iran ma tam działającą elektrownię atomową zbudowaną przez Rosję o mocy 1 GW.
Izrael
Dyplomaci i liderzy państw licznie zbojkotowali przemowę premiera Izraela Netanjahu w ONZ: większość obecnych demonstracyjnie opuściło salę, a jego samego powitały gwizdy, buczenie i okrzyki „to ludobójstwo”; „Wolna Palestyna”.
Netanjahu zaprzeczył, że Izrael popełnia w Gazie zbrodnie wojenne. Powtórzył sprzeciw „narodu izraelskiego” wobec istnienia państwa palestyńskiego. Uznanie istnienia go 1 milę od Jerozolimy po ataku Hamasu na Izrael w 2023 r. porównał do utworzenia państwa Al-Kaidy 1 milę od Nowego Jorku po ataku 11 września 2001 r.
Węgry
Seria zgrzytów Węgier z Ukrainą. Zełenski oskarżył węgierskie drony wywiadowcze o wtargnięcie na teren Ukrainy. Na co szef MSZ Węgier, Szijarto, odparł że Zełenski traci rozum ze swej antywęgierskiej obsesji. W odpowiedzi MSZ Ukrainy nazwało Budapeszt “lokajami i pachołkami Kremla”, zarzuciło upadek moralny tamtejszych władz.
Z kolei wiceszef MSZ Węgier stwierdził, że Węgry za pokój oddały ⅔ swojego terytorium (po I. wojnie światowej), dlatego Ukraina powinna oddać ⅕ bo pokój jest najważniejszy, a istnienie kraju jest ważniejsze, niż “kilka tys. km2 terenu”.
30.09
Polska
Zbigniew Ziobro został w poniedziałek zatrzymany i doprowadzony przez służby na posiedzenie komisji ds. Pegasusa; poinformował ją, że to on był inicjatorem zakupu Pegasusa i przekonywał o legalności transakcji. Ujawnił, że system był stosowany w/s spółki Polnord, dotyczył m.in. Romana Giertycha, podejrzewanego o wyprowadzenia ze spółki 92 mln zł. Przekazał też, że Pegasus był stosowany wobec Sławomira Nowaka, byłego ministra transportu w rządzie Tuska.
Ziobro potwierdził, że system został sfinansowany ze środków Funduszu Sprawiedliwości za 25 mln zł wobec braku pieniędzy w służbach specjalnych. Decyzję miał podjąć wiceminister Michał Woś, „zgodnie z wolą Ziobry”.
Korea Płd.
Myśliwce FA-50PL dla Polski, wybrane dlatego, że miały być szybko, nie będą szybko. Są opóźnienia i problemy w Korei. Południowokoreańska TV państwowa poinformowała o problemach firmy KAI, w tym o opóźnieniach w dostawach myśliwców FA-50PL dla Polski, zamówionych w 2022 r. za 3 mld $.
Pierwsze miały trafić do Polski w listopadzie 2025, a wg doniesień dostawa opóźni się o co najmniej 1,5 roku. Powód: problem z integracją amerykańskiego radaru Phantom Strike, który w momencie wyboru był jeszcze w fazie rozwoju – musi być montowany w zakładach Lockheed Martin w USA. Brak radaru uniemożliwia integrację samolotu z pociskami AIM-9X, wymaganymi przez Polskę.
Myśliwce te były zamówione przez Polskę z powodu deklaracji ekspresowych dostaw, po przekazaniu Ukrainie MiG-29.
UE
Wydłuża się seria incydentów z dronami nad infrastrukturą krytyczną, jak bazy wojskowe i lotniska, w Danii, Norwegii, Szwecji, Niemczech i Holandii. Dania zakazuje lotów cywilnych dronów pod groźbą 2 lat więzienia. Drony latały kilka nocy z rzędu nad duńskimi obiektami wojskowymi, m.in. nad największą bazą wojskową Karup.
W Norwegii drony były nad lotniskiem wojskowym Oerland w Trondheim, gdzie stacjonują norweskie myśliwce F-35. Ponadto w Norwegii 2 loty pasażerskie musiałby być awaryjnie przekierowane; teraz w ich pobliżu także wprowadzono zakaz lotów dronów.
W Szwecji 2 drony latały nad archipelagiem w Karlskronie, gdzie znajduje się główna baza szwedzkiej marynarki wojennej.
W Niemczech pojawiły się nad landem Szlezwik-Holsztyn; wszczęto śledztwo w zw. z podejrzeniem szpiegostwa i sabotażu.
Na lotnisku Schiphol w Amsterdamie ruch na 1 z pasów startowych został wstrzymany na godzinę po zbliżeniu się drona na 50 metrów od samolotu pasażerskiego.
NATO
67% Polaków popiera strzelanie do rosyjskich samolotów naruszających przestrzeń NATO.
Niemcy
Odkryto 1 z największych na świecie złóż węglanu litu, 43 mln ton w płn. Saksonii-Anhalt – potwierdziła firma Neptune Energy.
Dla porównania, tzw. Trójkąt Litowy (Argentyna, Boliwia, Chile), 53% światowych zasobów, zawiera prawie 50 mln ton.
Region Altmark był miejscem wydobycia gazu ziemnego od 1969 r.; okazało się, że tamtejsze solanki są bogate w lit. Firma chce wydobywać lit metodą bezpośredniej ekstrakcji (DLE) – bardziej przyjazną dla środowiska niż odkrywkowo.
Rosja
Donald Trump zgodził się na ukraińskie ataki dalekiego zasięgu na cele w głębi Rosji – przekazał wysłannik USA ds. Ukrainy Keith Kellog. Dodał, że w/s użycia w tym celu amerykańskiej broni „jest różnie, czasem mają zgodę, czasem nie”. Zełenski prosił Trumpa o rakiety Tomahawk o zasięgu 2,5 tys. km.
Kreml oświadczył, że rosyjscy wojskowi monitorują ew. dostawy tych rakiet, ale że nie zmieniłyby one sytuacji na froncie.
Francja
Rolnicy protestowali przed pałacem w Wersalu w ramach ogólnokrajowych protestów przeciw umowie UE z Mercosur.
USA
Napastnik wjechał autem do mormońskiego kościoła w stanie Michigan podczas mszy, otworzył ogień do wiernych, a następnie podpalił budynek; zginęła 1 osoba, a 9 jest rannych. 40-latek został zabity przez policję.
UK
Odnotowano dwa oddzielne przypadki brutalnych przestępstw popełnionych przez imigrantów, którzy powinni byli zostać deportowani. 5-os. gang został skazany na dożywocie po zaatakowaniu maczetami 15-latka i 23-latka, których omyłkowo wzięli za członków wrogiego gangu. Jeden ze skazanych uniknął deportacji od 2016 r. dzięki apelacjom i wyrokom trybunałów, drugi miał na koncie 97 wcześniejszych wyroków.
Z kolei 42-l. nielegalny migrant z Egiptu został skazany na 8 l. więzienia za gwałt; mieszkał na koszt podatnika w czterogwiazdkowym hotelu Hilton, a przebywał w Wlk. Brytanii dzięki złożeniu wniosku o azyl.
Mołdawia
Wybory parlamentarne w Mołdawii wygrała rządząca proeuropejska Partia Działania i Solidarności i ma samodzielną większość; frekwencja wyniosła 52%. Lider prorosyjskich socjalistów Igor Dodon oskarżył władze o sfałszowanie wyborów i wezwał zwolenników do protestów. Prorosyjska polityk Irina Vlah nazwała wybory „farsą”. Jej partia, Serce Mołdawii, została wykluczona z wyborów w piątek z powodu nielegalnego finansowania. Vlah została objęta zakazem wjazdu m.in. do Polski.
Szefowa KE von der Leyen pogratulowała Mołdawii, pisząc: „dokonałaś jasnego wyboru: Europa. Demokracja. Wolność. Nasze drzwi są otwarte”.
Kreml nie uznaje wyniku i oskarżył władze Mołdawii o zablokowanie głosu setkom tysięcy Mołdawian w Rosji, gdzie otwarto tylko 2 punkty wyborcze.
Hiszpania
Naukowcy z Polski i Hiszpanii ustalili zaawansowanymi metodami, w tym analizą spektralno-izotopową marmuru, że starożytna rzeźba znaleziona 20 lat temu na Krymie to portret rzymskiej damy o imieniu Laodike, żyjącej w pierwszych wiekach n.e.
01.10
Polska
Prezydent skierował do Sejmu projekt zmian w Kodeksie Karnym oraz ustawie o IPN – dot. kar za gloryfikację OUN/UPA i nielegalne przekraczanie granicy.
Prezydent skierował do Sejmu również projekt ustawy, która wydłuża minimalny, nieprzerwany okres pobytu w Polsce wymagany do uzyskania obywatelstwa z 3 do 10 lat; obecne 3 lata są najkrótsze w UE. Niemcy, Czechy, Francja, Włochy, Węgry, Austria i Hiszpania wymagają okresu od 5 do 10 lat.
Niemcy
Kanclerz Merz stwierdził, że Europa nie jest w stanie pokoju z Rosją, choć nie jest to też stan wojny. Lobbuje za użyciem zamrożonych środków Rosji na wspieranie Ukrainy.
Jednocześnie Wołodymyr Z., Ukrainiec podejrzewany przez Niemcy o wysadzenie Nord Stream, został zatrzymany pod Warszawą. Jego adwokat podnosi, że skoro właścicielem gazociągu jest spółka rosyjska, a trwa wojna, to ew. działania zatrzymanego nie powinny być uznawane za przestępstwo, bo jest Ukraińcem. Wg niemieckich służb Wołodymyr Z. uczestniczył w wysadzeniu gazociągu jako instruktor nurkowy.
Dania
Polska wyśle żołnierzy do Danii, by pomogli w ochronie antydronowej podczas nadchodzących szczytów europejskich w Kopenhadze. Niemcy wysyłają ok. 40 żołnierzy, którzy mają zostać w Danii przez tydzień. Szwecja i Norwegia wysyłają wsparcie policyjne, a Szwecja dodatkowo systemy antydronowe i radarowe. Francja wysyła śmigłowiec AS550 Fennec oraz 35-os. zespół.
Ukraina
Ukraina zniszczyła w obw. ługańskim rosyjski skład 19 tys. dronów, a także 2 centra logistyczne; użyto nowego pocisku manewrującego FP-5 Flamingo o zasięgu do 3 tys. km. Jego głowica bojowa waży 1150 kg, a ładunek odpowiada 500 kg trotylu. Może lecieć z prędkością do 950 km/h na wysokości zaledwie 20 m, a jego zasięg rażenia przy uderzeniu to do 38 metrów.
Wg ekspertów, Rosja nie ma obrony przed Flamingo, a broń daje Ukrainie możliwość atakowania celów bez zgody sojuszników. Ponadto inne ukraińskie pociski, Neptun, zniszczyły w mieście Karaczew w Rosji fabrykę Elektrodetal – producenta komponentów do rakiet, dronów i systemów walki radioelektronicznej. Obecnie zmodyfikowane Neptuny mają zasięg 1000 km.
USA
Trump ogłosił plan stworzenia międzynarodowej „Rady Pokoju”, która ma czasowo zarządzać Strefą Gazy – ma być jej liderem, a członkiem byłby m.in. były premier Wlk. Brytanii Tony Blair. Dodał, że Netanjahu zgodził się na jego plan pokojowy, ale wymagana jest zgoda Hamasu w ciągu 72h. Jeżeli się nie zgodzi, to „Izrael ma pełne poparcie Trumpa, by zrobić to, co konieczne”.
20 punktów zakłada m.in. trwały rozejm, uwolnienie zakładników, wycofanie wojsk Izraela, odbudowę Gazy i oddanie władzy przez Hamas tymczasowej administracji palestyńskiej pod zarządem Rady Pokoju.
Francja
Twórca Telegrama, Pavel Durov, ujawnił, że podczas jego procesu we Francji władze oferowały mu korupcję: łagodniejszy proces za cenzurowanie konserwatywnych treści w aplikacji. Francuski wywiad miał obiecać pozytywne rekomendacje dla sędziego za blokowanie treści prawicy podczas wyborów.
Paradoksalnie jego areszt we Francji spowodował gwałtowny wzrost popularności i liczby pobrań aplikacji Telegram, wzmacniając wizerunek marki jako wolnościowej.
Chiny
Otwarto najwyższy most drogowy świata – skraca podróż nad kanionem Huajiang z 2 h do 2 minut. Wznosi się 625 metrów nad lustrem wody, bijąc poprzedni rekord o 60 metrów. Z 50 najwyższych mostów świata, tylko 3 są poza Chinami.
Arabia
Producent gier Electronic Arts (EA) został sprzedany grupie prywatnych inwestorów z Arabii S. oraz Affinity Partners Jareda Kushnera i firmie Silver Lake za 55 mld $. Reuters podkreśla, że inwestorzy stawiają na trwałą wartość bestsellerowych gier.
Rosja
Prezydent Zełenski, powołując się na swoje dane wywiadu, podał, że Rosja przekształciła swoje tankowce w mobilne bazy dronów; wezwał do zamknięta Bałtyku dla rosyjskich tankowców, zwłaszcza dla „floty cieni”. To drony stamtąd mają być używane do prowokacji w krajach zachodnich, nad Danią, Szwecją, Finlandią, Polską i Rumunią.
Prezydent Nawrocki skomentował, że decyzja o zamknięciu Bałtyku wymaga analizy wojskowych, a nie tylko deklaracji polityków.
02.10
Polska
W Świnoujściu ruszyła największa budowa od lat – Głębokowodnego Terminala Kontenerowego za ponad 10 mld zł. Zlecono projekt części lądowej portu zewnętrznego o nazwie Przylądek Pomerania. To 186 ha nowego lądu usypanego urobkiem z pogłębiania toru wodnego, zabezpieczonego falochronem.
Terminal przyjmie największe statki transoceaniczne, do 400 m. długości i odbierze część rynku zachodnim portom. Trwa już budowa toru podejściowego o dług. 70 km. Zmodernizowana zostanie linia kolejowa Nadodrzanka łącząca Wrocław ze Świnoujściem na potrzeby pociągów towarowych. Planowany koniec budowy to 2029 r.
USA
Szef Pentagonu, Pete Hegseth, wystąpił z mocną przemową do generałów USA na zwołanym przez siebie zjeździe. Zapowiedział “dzień wyzwolenia dla wojowników”. Dodał, że jeśli kogoś nie przekonują jego słowa, powinien zrezygnować.
Afganistan
Nie ma dostępu do internetu i telefonii komórkowej po wyłączeniu sieci przez talibów; pierwszy raz od 2021 r. Odwołano wszystkie loty do Afganistanu. Już 16 września władze 1 z prowincji zerwały łączność, tłumacząc to chęcią „zapobiegania występkom”.
Rosja
W 2024 Rosja była głównym zagranicznym dostawcą paliwa jądrowego do USA – 20% zapotrzebowania, mimo zakazu od inwazji na Ukrainę. Powód: nadzwyczajne zezwolenie rządu z braku innych źródeł i w interesie narodowym. Kongres USA wydał miliardy $ na odbudowę krajowej produkcji paliwa do reaktorów.
Z kolei Rosjanie będą importować paliwo z Chin, Korei Płd. i Singapuru z powodu skuteczności ataków ukraińskich dronów na jej rafinerie. Chcą też zwiększyć import z Białorusi. Pod koniec września rosyjskie rafinerie pracowały na 60% mocy. W miesiąc zaatakowano ponad 20 dużych rafinerii
Niemcy
Władze Monachium czasowo zamknęły festiwal piwa Oktoberfest z powodu gróźb bombowych – kilku eksplozji w innej części miasta, strzałów, pożaru oraz listu od sprawcy. Na miejscu znaleziono ciało mężczyzny, który prawdopodobnie przygotowywał materiały wybuchowe, podpalił dom i popełnił samobójstwo. Teren festiwalu został przeszukany.
Grecja
Strajk generalny sparaliżował na 1 dzień transport i usługi publiczne, jak szkoły, szpitale i urzędy. Protestowano przeciwko rządowym planom wydłużenia dnia pracy do 13h w ramach 4-dniowego tygodnia. Standardowy czas pracy ma wynosić 40 h tygodniowo, a z nadgodzinami do 48 h (maks. 150 nadgodzin rocznie). Związki chcą 35 lub 37,5 h oraz przywrócenia 13. i 14. pensji.
03.10
Polska
Profesor Maciej Dunajski, polski naukowiec z Uniwersytetu Cambridge, rozwiązał 120-letni problem matematyczny: praca ma fundamentalne znaczenie dla ogólnej teorii względności, badań nad czarnymi dziurami, falami grawitacyjnymi. Odkrycie pozwala lepiej klasyfikować rozwiązania równań Einsteina, opisujące m.in. horyzonty zdarzeń i fale grawitacyjne. Umożliwia dokładniejsze symulacje zachowania światła i cząstek w pobliżu czarnych dziur.
Prof. Dunajski jest uczniem Stephena Hawkinga i doktorantem Rogera Penrose’a – laureata Nobla z 2020 r. Wykładał m.in. w Princeton, Harvard, Berkeley. Jest autorem cenionej na świecie monografii naukowej.
Izrael
Izraelska marynarka przechwyciła ok. 40 statków międzynarodowej flotylli humanitarnej Sumud, płynącej do Strefy Gazy, w tym niemal pół tysiąca jej uczestników z 40 państw, m.in. posła KO Franciszka Sterczewskiego.
W nagranym wcześniej video stwierdził on, że jeśli film zostanie opublikowany, będzie to oznaczać, że został „porwany” przez Izrael na wodach międzynarodowych; zaapelował do rządu o interwencję w celu zapewnienia bezpieczeństwa polskiej delegacji.
Podobne oświadczenie video nagrał inny uczestnik z polskim obywatelstwem, Omar Faris. Wśród zatrzymanych znalazła się też Greta Thunberg.
Polskie MSZ monitoruje sytuację i pozostaje w kontakcie z Izraelem w celu otoczenia opieką polskich obywateli. Ten zapowiada deportację Polaków. Szef MSZ Sikorski podkreślił, że immunitet poselski obowiązuje tylko na terenie Polski.
Aktywiści oskarżyli izraelską armię o „aktywną agresję”, w tym użycie armatek wodnych i staranowanie 1 ze statków. Zbliżyło się do nich co najmniej 20 izraelskich okrętów, gdy byli 150 km od Gazy. Sumud alarmuje, że to kolejna zbrodnia wojenna.
Ukraina
Ukraina grozi odwetem za prezydencki projekt zakazujący promowania banderyzmu w Polsce. Zapowiada “działania lustrzane” wobec Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich, które – jak twierdzą – odpowiadają za zbrodnie na ukraińskiej ludności cywilnej.
Ukraina potępiła zestawianie banderyzmu z komunizmem i nazizmem oraz apeluje, by “nie upolityczniać wspólnego dziedzictwa historycznego”. Twierdzi, że najpierw trzeba ustalić “dlaczego doszło” do ludobójstwa na Wołyniu, które Ukraina określiła “polsko-ukraińską konfrontacją”.
Dyplomaci Ukrainy utrzymują, że OUN-UPA miało charakter antyimperialny i narodowowyzwoleńczy.
USA
USA po raz 1. przekażą Ukrainie dane wywiadowcze do ataków rakietowych na cele w głębi Rosji; decyzję zatwierdził Trump. Wsparcie dotyczy uderzeń w rosyjskie rafinerie, gazociągi i elektrownie setki km od granicy. USA rozważają też dostawę rakiet dalekiego zasięgu, np. Tomahawków i Barracuda.
Jednocześnie USA intensywnie się zbroją. Firma Lockheed Martin otrzymała od rządu USA zlecenie na 300 samolotów F-35, co jest podobnym rzędem do całkowitej produkcji niektórych myśliwców, np. Gripen (ok. 300 sztuk) lub Rafale (ok. 500 sztuk).
UK
Brytyjska służba zdrowia pochwala formę kazirodztwa między kuzynostwem I stopnia. To kulturowy wpływ islamskiej imigracji. Opublikowała wytyczne, w których wskazano „korzyści” z małżeństw między kuzynami mimo ryzyka wad genetycznych u dzieci; wyliczono np. „wsparcie dalszej rodziny i korzyści ekonomiczne”. W dokumencie porównano ryzyko dziedziczenia chorób genetycznych przez kazirodztwo do innych czynników, jak alkohol, palenie lub wiek rodziców, które też nie są zakazane.
Wg brytyjskiej prawicy to uleganie szkodliwym praktykom kulturowym i otwieranie furtki do imigracji takich małżeństw.
Francja
Francuscy komandosi weszli na pokład tankowca rosyjskiej „floty cieni” i zatrzymali kapitana oraz jego zastępcę, bo załoga nie słuchała poleceń. Statek jest wiązany z incydentami z dronami nad Kopenhagą i Norwegią; był 1 z 3 zidentyfikowanych w tej sprawie statków.
Emmanuel Macron podkreślił, że rosyjska flota cieni liczy od 600 do 1000 jednostek i finansuje 40% wysiłku wojennego Rosji.
UE
Ukraina otrzymała transzę pomocy finansowej od UE 4 mld € z zysków z zamrożonych rosyjskich aktywów; to już łącznie 14 mld z planowanych 18 mld.
04.10
Polska
W teście Oneruler – nowym sposobie testowania wielojęzycznych AI pod względem wydajności przy szukaniu i zbieraniu informacji w 26 językach – polski osiągnął najwyższy wynik.
Wykazano, że zależnie, w jakim języku pracuje AI, osiąga inne wyniki i przekazywane informacje na podstawie dużej ilości tekstu. Polski był najwydajniejszy. Zależy to od dostępności danych treningowych, rodzaju rozkodowywania języka w piśmie. Słabiej wypadły angielski i chiński. Testowano popularne modele AI, jak Gemini, DeepSeek, Llama.
USA
Polska jako jedyny kraj kupi od USA rakiety AMRAAM powietrze-powietrze w najnowszej wersji D do myśliwców F-35; zgodę wydał Kongres.Pierwsze F-35 trafią do Polski w 2026; łącznie 32 sztuki. To pierwszy polski samolot wielozadaniowy o cechach trudnej wykrywalności
NATO
Po 11 latach starań podpisano w Warszawie wstępne porozumienie o przyłączeniu polskiej infrastruktury paliwowej do systemu rurociągów NATO. Koszt: 20 mld zł. Inwestycja obejmie budowę 300 km rurociągów, od granicy z Niemcami do bazy PERN pod Bydgoszczą. Rozmowy zaczęto w 2014 r. NATO przyznało środki na etap planowania i projektowania, a budowa wymaga zgody wszystkich państw Sojuszu. Inwestycja jest określana jako 1 z największych w bezp. Polski w ciągu ostatnich 30 lat. Obecnie polski system jest izolowany.
Niemcy
Polska presja na reparacje wywiera skutki. Niemiecki dziennik „Die Welt” apeluje do rządu Niemiec o pilną wypłatę odszkodowań dla 40 tys. wciąż żyjących polskich ofiar II WŚ – szef niemieckiego MSZ poparł analizę pomocy dla ocalałych. Dziennik zauważa, że obecna postawa Niemiec przypomina politykę Merkel: uznawanie odpowiedzialności moralnej, ale traktowanie reparacji jako prawnie zamkniętych.
Dania
Dania wesprze Polskę w ramach Wschodniej Straży NATO 2 myśliwcami F-35 i fregatą wojenną “Niels Juel”.
UK
Do 2029 r. w Wlk. Brytanii zostanie wprowadzony obowiązkowy cyfrowy dowód tożsamości (ID); będzie warunkiem legalnego zatrudnienia i zostanie złączony z systemem informacji o imigrantach. Główny cel to walka z nielegalną migracją i ograniczenie pracy w „szarej strefie”. Aplikacja będzie pokazywała status migracyjny, zdjęcie.
Przeciwnicy widzą w aplikacji sposób do inwigilacji obywateli i odebrania im praw. Około miliona osób podpisało w internecie sprzeciw.
UE
Kolejna seria incydentów z dronami w Niemczech i Belgii, które obserwowały i mierzyły infrastrukturę krytyczną oraz powodowały zakłócenia w ruchu lotniczym. Latały nad zakładami Thyssenkrupp, kliniką uniwersytecką, elektrownią przybrzeżną, nad parlamentem w Kilonii i rafinerią, nad bazą wojskową w Sanitz, nad dowództwem marynarki w Rostocku, nad portem morskim w Rostocku.
Poruszały się w sposób skoordynowany. Były to duże kwadrokoptery o wadze ponad 2,5 kg, ich operatorów nie znaleziono.
W Brandenburgii w tym roku odnotowano już 35 dronów nad instalacjami wojskowymi, 3x więcej niż w całym 2024 r. Premier Bawarii wezwał do stworzenia „Żelaznej Kopuły Niemiec”.
W Belgii nocą 15 dronów zauważono nad poligonem wojskowym Elsenborn. Podejrzewa się, że mogły wystartować z rosyjskiego frachtowca Astrol-1
CHRL
Chiński sąd skazał 11 osób na karę śmierci za oszustwa i hazard w Internecie z wykorzystaniem niewolników. Grupa tworzyła centra z pracownikami masowo dokonującymi oszustw. Stosowała przymusową pracę i handel ludźmi; za nieposłuszeństwo zabiła 14 osób.
Centra scamowe działają jak gangi: mają opiekunów finansowych, ochronę z bronią i tysiące zniewolonych pracowników.
Syria
Były prezydent Syrii, Baszar al-Asad, był hospitalizowany w Rosji w stanie krytycznym po domniemanej próbie otrucia; teraz jego stan jest dobry i został wypisany ze szpitala. Nowe władze Syrii domagają się jego ekstradycji. Asad rządził krajem od 2000 do 2024 r
Ukraina
Ukraina włączyła do użytku nowego drona lądowego Protector UGV – to pojazd opracowany przez Ukrainian Armor, który może być wsparciem logistycznym, służyć do ewakuacji rannych, wspierać ogniowo, zmniejszając ryzyko dla żołnierzy. Bazuje na samochodzie terenowym Isuzu Trooper, osiąga do 80 km/h, zasięg sterowania do 15 km.
Włochy
Strajk generalny we Włoszech zwołany przez lewicowe i autonomiczne związki w reakcji na zablokowanie przez Izrael flotylli z pomocą dla Gazy. W Rzymie odbyła się wielka manifestacja z udziałem liderów lewicy. Wielotysięczny wiec zorganizowano w Mediolanie. W tych miastach i w Neapolu zablokowano drogi, ruch pociągów był opóźniony.
Rząd mówi o odpowiedzialności finansowej organizatorów za straty finansowe w kraju. Wg organizatorów, na ulice miast wyszło nawet 2 miliony Włochów.
Niemcy
W Berlinie coraz częściej dochodzi do dźgnięć i ataków nożyczkami lub używaniem ich połówek jako broni. Nożyczki nie są definiowane w prawie jako broń, co omija wprowadzony w lipcu całkowity zakaz jej noszenia w kluczowych punktach miasta i komunikacji publicznej.
Etiopia
Etiopia uruchomiła na Nilu największą zaporę wodną w Afryce, co krytykują Egipt i Sudan, obawiając się o swoje bezpieczeństwo wodne. Egipt zagroził działaniami odwetowymi w razie zagrożenia brakiem wody. Budowa tamy kosztowała 5 mld $, a ukończono ją w lipcu 2025 r. Elektrownia ma moc 5 tys. MW i ma produkować 16 tys. GWh rocznie.
Holandia
Holenderski myśliwiec F-35 został oznaczony grafiką symbolizującą, że ma już na koncie zestrzelenia rosyjskiego drona nad Polską 10 września
Australia
Klaudia Zwolińska, wicemistrzyni olimpijska z Paryża, zdobyła 2 złote medale MŚ w Australii. Najpierw w konkurencji C1 (kanadyjki), gdy jej najlepszym wynikiem na MŚ było dotąd 17. miejsce, a następnie w K1 (kajakowe jedynki), gdzie wygrała o niecałe 2 sekundy.
Jej trener podkreślił, że zdobycie 2 złotych medali w 2 różnych konkurencjach to historyczny wyczyn na skalę światowego slalomu kajakowego.
PAT
