24.11
Polska
Premier Tusk poinformował o sukcesie Polski na szczycie Rady Europejskiej: we wnioskach końcowych zawarto zapis o rewizji systemu ETS2, co ma dać opcję zablokowania jego wejścia w życie w 2027 r. W obecnym kształcie rozszerza handel emisjami na budownictwo i transport, co oznacza dodatkowe opłaty dla mieszkańców, właścicieli aut oraz wyższe ceny.
Premier zapowiedział, że będzie dążył też do rewizji celu klimatycznego KE na 2040 r.
Rosja
Ruch Narodowy domaga się wyburzenia pomnika Armii Czerwonej w Mikolinie (woj. opolskie) w reakcji m.in. na demontaż tablic pamięci w Katyniu i inne podobne gesty w Rosji i na Białorusi. Wtóruje tej inicjatywie IPN.
Białoruś
Chiny dostarczyły Białorusi linie produkcyjne, które umożliwią jej zwiększenie produkcji pocisków artyleryjskich o 250 tys. rocznie oraz 240 tys. rakiet do systemów GRAD.
To niemal 2x więcej, niż w przyszłości wyprodukuje PGZ.
Izrael
Klub piłkarski Maccabi Hajfa został ukarany przez UEFA kwotą 30 tys. euro za użyty przez ich kibiców transparent “Mordercy od 1939”, skierowany wobec Polaków i sugerujący udział w Holokauście. Tyle samo Jagiellonia musi zapłacić za odpalenie rac przez jej kibiców. Decyzja zajęła UEFA 3 miesiące. Tymczasem Legia musi zapłacić 25 tys. euro za transparent “Wołyń pamiętamy”.
UE
Przywódcy UE, Wlk. Brytanii, Francji, Włoch, Niemiec, Kanady, Japonii, Finlandii, Norwegii wydali wspólne oświadczenie przy okazji szczytu G20 w Johannesburgu – wyrażają poważne zastrzeżenia do planu pokojowego Trumpa, choć widzą w nim „podstawę do dalszej pracy”.
Są zaniepokojeni propozycjami dot. granic („granice nie mogą być zmieniane siłą”) oraz ograniczeniami sił zbrojnych Ukrainy, które naraziłyby ją na przyszłe ataki. Podkreślili, że wszelkie zapisy dot. UE lub NATO wymagałyby zgody wszystkich członków.
Nigeria
Uzbrojeni napastnicy porwali 315 uczniów i księży z katolickiej szkoły. Papież zaapelował o ich uwolnienie, a do władz kraju o skuteczne zadziałanie. W ostatnich dniach w tej, zachodniej części kraju doszło też do porwania 25 dziewcząt z innej szkoły oraz ataku na kościół, w którym zginęły 2 osoby. Wydarzenia wynikają z agresji islamistów wobec chrześcijan w tym kraju.
Wenezuela
Niszczyciel USA 3x zablokował drogę rosyjskiemu tankowcowi zmierzającemu do Wenezueli, ten musiał zmienić trasę na Kubę. Powód: presja na Wenezuelę i uderzanie w jej zdolność do finansowania reżimu Maduro. Statek wiózł rozcieńczalniki niezbędne do przetwarzania ropy.
USA
Chicago, uroczystości odpalenia choinki towarzyszyły 2 strzelaniny, w których łącznie rannych zostało 9 nastolatków, a 1 zginął. Donald Trump krytykuje władze miasta za brak zgody na wsparcie Gwardii Narodowej.
Brazylia
Były prezydent Bolsonaro został aresztowany po tym, jak w areszcie domowym próbował lutownicą rozmontować urządzenie dozoru elektronicznego. Jest on oskarżony o próbę ucieczki, a ciąży na nim kara 27 lat więzienia za próbę zamachu stanu. 70-latek tłumaczy się, że lutował urządzenie “z ciekawości”.
25.11
Polska
Sukces MON – do tworzonego Cyber Legionu zgłosiło się już 2000 osób, z których 99% pozytywnie przeszło weryfikację. To 5x więcej, niż założenia na początkowy okres. Mają być to siły integrujące Wojsko ze środowiskiem akademickim w celu zapewnienia Polsce cyberbezpieczeństwa.
W Polsce dochodzi nawet do setek tysięcy cyberataków dziennie.
Izrael
Instytut Jad Waszem opublikował wpis, że „Polska była 1. krajem, w którym Żydów zmuszono do noszenia opasek” podczas II WŚ – sugeruje to, jakby była to decyzja Polaków, a nie niemieckiego Generalnego Gubernatorstwa.
Jad Waszem mimo wezwania ze strony Polski do sprostowania, nie poprawiło głównego wpisu – wskazało jedynie, że w treści całego artykułu jest informacja o nakazie niemieckich władz – więc szef MSZ Sikorski wezwał ambasadora Izraela. Polscy politycy zgodnie nagłaśniają, że decyzje dot. Żydów w tym okresie podejmowała władza niemiecka, a nie polska.
USA
USA wzmacniają obecność wojskową na Morzu Karaibskim i wsch. Pacyfiku, wysyłając tam m.in. niszczyciele, okręty podwodne z napędem atomowym, samoloty F-35 i drony MQ-9 w celu walki z przemytem narkotyków.
Wg think tanku CSIS, planowana liczebność sił USA w regionie może wynieść „dziesiątki tysięcy ludzi”, co byłoby największą operacją od działań na Bliskim Wschodzie. Liczba okrętów i lotniskowców niemal się podwoiła. W Portoryko wylądowało 10 tys. żołnierzy piechoty morskiej. Na pokładach okrętów w regionie gotowych do użycia jest 170 pocisków Tomahawk.
Malezja
Malezja jako 2. kraj świata po Australii zakaże social mediów do 16 roku życia już w 2026 r. Celem jest ochrona młodych przed zagrożeniami w sieci. Serwisy mające w Malezji co najmniej 8 mln użytkowników będą musiały weryfikować wiek, w Australii za złamanie zakazu grozi im kara 30 mln $.
Podobny zamiar ogłosiły już Dania i Norwegia.
Byli pracownicy Meta zeznali w sądzie, że firma przez lata wiedziała o poważnych zagrożeniach na FB i Instagramie – w tym o handlu ludźmi, pedofilii i negatywnym wpływie na zdrowie psychiczne nastolatków – lecz nie reagowała z obawy o spadek zysków. Była dyrektor ds. bezpieczeństwa IG zeznała, że firma miała politykę zawieszania dopiero po 17. naruszeniu kont podejrzewanych o handel ludźmi w celach seksualnych.
Firma przez lata ignorowała zalecenia własnych ekspertów, którzy domagali się m.in. ostrzejszego blokowania szkodliwych treści i ograniczania uzależniającego charakteru platform. W pozwie porównano działania Mety do praktyk przemysłu tytoniowego, zarzucając ukrywanie przed opinią publiczną i Kongresem USA wyników własnych badań nad szkodliwością jej produktów.
Zarzuca się też celowe pozyskiwanie użytkowników poniżej 13. roku życia oraz tolerowanie treści promujących samookaleczenia i zaburzenia odżywiania. Przeciw Mecie występuje 2 tys. podmiotów, w tym dzieci i rodzice.
Rosja
Szczątki mamuta odkryte na Syberii w 2010 r. mają prawie 40 tys. lat i pozwoliły po raz 1. w historii wyizolować RNA tego gatunku; to najstarsze odzyskane RNA na świecie. W przeciwieństwie do DNA pokazuje, które geny były aktywne w tkankach w momencie śmierci, co daje wgląd w procesy życiowe organizmu. Poprzedni rekord wieku odzyskanego RNA wynosił 5 tys. lat.
Metoda może w przyszłości pomóc w badaniu wirusów z epoki lodowcowej oraz wspierać prace nad przywracaniem wymarłych gatunków, pokazując, jak ich geny były aktywne.
26.11
Polska
W badaniu NBP z 2025 r. 51% imigrantów z Ukrainy, którzy przyjechali do Polski przed wojną, zadeklarowało chęć pozostania na stałe (wzrost z 48% w 2024). Wśród uchodźców wojennych to tylko 24% (wzrost z 21% w 2024 r.).
55% imigrantów przedwojennych z dobrą znajomością polskiego chce zostać (wobec niecałych 30% ze słabszą znajomością)
Ponad 90% Ukraińców, którzy przyjechali do Polski przed wojną, jest aktywnych zawodowo (ma stałą pracę, prowadzi działalność lub pracuje sezonowo), a 80% ma stałą pracę.
Uchodźcy wojenny: 54% zatrudnionych na stałe (wzrost z 38% w 2023 r.). Samozatrudnienie wśród przedwojennych migrantów: wzrosło z 3% w 2019 r. do 8% w 2025, głównie w branżach: IT/usługi osobiste (27%), budownictwo (22%), transport (10%).
Bezrobocie: 6% przedwojennych migrantów, 14% uchodźców wojennych (spadek z 25% dwa lata temu). Mediana miesięcznych zarobków netto pracujących Ukraińców to niecałe 4,5 tys. zł, a polskich pracowników to 5,5 tys. zł. Ukraińcy pracują średnio 42,5h tygodniowo.
Liczba Białorusinów z zezwoleniem na pobyt w Polsce wzrosła z 16 tys. w 2020 do prawie 150 tys. 30 września 2025. Dobrze się integrują, 90% ma stabilną pracę, 67% chce zostać na stałe lub długo. W tym 60% ma pracę stałą, a 15% ma własną działalność. 65% deklaruje dobrą znajomość polskiego. Tylko 2% planuje wyjazd.
Wskaźnik zatrudnienia wśród imigrantów z Białorusi jest znacznie wyższy niż w całej polskiej gospodarce (niecałe 60%).
UE
Spór w PE: nagle przyspieszono prace nad umową Mercosur – europosłowie zarzucali prezydencji PE i KE „dopychanie kolanem” w celu szybkiego przyjęcia umowy, mimo wcześniejszego sprzeciwu części frakcji. Na skutek protestu wniosek o pilnej procedurze został wycofany z głosowań.
Szefowa KE von der Leyen chce pojechać na grudniowy szczyt Mercosur w Brazylii z podpisaną umową, dlatego wywiera presję. Europejska Partia Ludowa przestraszyła się jednak, że nie uzyska wymaganej większości. Polscy europosłowie, w tym Dariusz Joński (KO) i Krzysztof Hetman (PSL), odegrali kluczową rolę w zablokowaniu głosowania.
Hetman określił sytuację jako „absolutny skandal” i łamanie standardów. Wcześniejszy wniosek o zaskarżenie umowy do TSUE, zainicjowany przez Hetmana, został odrzucony, bo umowa nie została jeszcze przyjęta przez państwa UE. Projekt w zwykłym trybie umożliwi wprowadzenie poprawek do klauzul ochronnych dla rolników.
Rosja
W nocy z 24 na 25 listopada ukraińskie drony zaatakowały rosyjski samolot eksperymentalny A-60, będący „latającym laboratorium” do testowania broni laserowej. Do ataku doszło w Taganrogu, ponad 200 km od linii frontu. Celem był Naukowo-Techniczny Kompleks. W ataku uszkodzono też hangar, w którym modernizowano bombowce strategiczne Tu-95MS.
UK
Wlk. Brytania ogłosiła przełom w rozwoju broni energetycznej DragonFire – w testach laser zestrzelił drony poruszające się 650 km/h, a koszt 1 strzału to zaledwie 13$. System ma trafić na brytyjskie niszczyciele już w 2027, 5 lat wcześniej niż planowano. Laser jest tak precyzyjny, że może trafić monetę z odległości 1 km.
System ma ograniczenia: wymaga widoczności celu, stabilnej platformy i odpowiednich warunków pogodowych. Testy w 2027 mają zweryfikować jego skuteczność na morzu, w tym w warunkach mgły i deszczu.
USA
Chicago, 26-l. Bethany MaGee została podpalona w pociągu przez czarnoskórego 50-l. recydywistę, Lawrence’a Reeda, aresztowanego 72x, który jest teraz oskarżony o terroryzm i grozi mu kara śmierci, a został w sierpniu wypuszczony z aresztu przez sąd.
Mimo ostrzeżeń prokuratury dostał jedynie nakaz noszenia bransoletki, a był m.in. oskarżony o pobicie pracownicy socjalnej do nieprzytomności. Sędzia Molina-Gonzalez argumentowała: „nie mogę trzymać wszystkich w więzieniu, bo prokurator tego chce”. Wcześniej miał kary np. za podpalenie.
Australia
Australia ogłosiła rządowy plan „Solar Sharer” w reakcji na nadwyżki energii słonecznej – darmowy prąd w godzinach południowych dla każdego odbiorcy w 3 stanach (nawet bez fotowoltaiki).
W południe hurtowe ceny prądu w Australii potrafią spadać poniżej zera. Rząd zachęca do programowania urządzeń i ładowania elektryków w darmowych godzinach, aby wykorzystać nadwyżki. Oświadczył, że „nie będzie przepraszał”, jeśli spadną zyski koncernów.
Jeśli program sprawdzi się w 2026 r. w 3 stanach, zostanie rozszerzony na cały kraj do 2027 r.
27.11
Polska
Dziennikarka Anna D. ujawniła, że w głośnej sprawie sprzed lat Jarosław Ziętara został w 1992 porwany i zabity przez ochroniarzy Elektromisu za ok. pół miliona zł.
W procesie apelacyjnym 2 byłych ochroniarzy firmy Elektromis, Mirosława R. („Ryby”) i Dariusza L. („Lali”), oskarżonych o porwanie i zabójstwo, zeznania złożył nowy świadek, dziennikarka Anna D.; wg jej informacji od zmarłego w 2024 innego byłego ochroniarza, zleceniodawcą mordu był ich szef, biznesmen Aleksander Gawronik (później też senator).
Motywem miało być badanie przez dziennikarza nielegalnych interesów Gawronika, w tym afery Art-B i przekrętów poznańskich biznesmenów współpracujących z byłymi esbekami. Wg świadka, porwania dokonało 4 ochroniarzy Elektromisu: „Ryba”, „Lala”, nieżyjący już „Kapela” oraz nieznany dotąd „Antek”. Ciało miało zostać rozpuszczone w kwasie solnym.
Prokuratura i brat zamordowanego domagają się ponownego procesu, dodając, że sąd niewłaściwie ocenił zeznania kluczowego świadka, Jerzego U. Obrońcy oskarżonych odrzucają zeznania jako „opowieści pełne sprzeczności” i wskazują, że „Ryba” ma alibi.
Wyrok 2. instancji ma zapaść 2 grudnia.
Szwecja
Wiadomo, kto dostarczy Polsce okręty podwodne. Z 6 oferentów wybrano szwedzkie A26 Blekinge od koncernu SAAB. Szwecja zobowiązała się do zakupu polskiego sprzętu i wyposaży polskie stocznie w know how do serwisowania tych jednostek. Pierwsza ma trafić na służbę w 2030 r.
W ramach oferty, polscy marynarze otrzymają w 2027 r. podwodny okręt szkoleniowy – nowocześniejszy, niż obecny, wysłużony ORP Orzeł.
Premier Szwecji pochwalił decyzję, mówiąc o zbieżnych poglądach naszych krajów co do europ. bezpieczeństwa, o wspólnym wzięciu większej odpowiedzialności za Bałtyk i region oraz o pogłębiającej się współpracy między krajami.
USA
W Waszyngtonie k. Białego Domu ostrzelano żołnierzy Gwardii Narodowej, 2 jest w stanie krytycznym. Sprawcę postrzelono i aresztowano. Prawdopodobnie działał sam. Prezydent Trump zdecydował o wysłaniu dodatkowych 500 żołnierzy do stolicy.
Rosja
Agencja Bloomberg ujawniła nagranie rozmowy, w której Steve Witkoff, wysłannik prezydenta Trumpa ds. Rosji i Ukrainy, doradzał Juriji Uszakowowi, doradcy Putina, jak rozmawiać z Trumpem, by zyskać jego poparcie.
Witkoff sugerował m.in., aby Putin zadzwonił do Trumpa przed jego spotkaniem z Zełenskim. Z rozmów wynika, że rosyjskie żądania dot. końca wojny zostały przekazane Witkoffowi, a następnie stały się podstawą amerykańskiego planu pokojowego.
Politycy obu partii w USA są oburzeni, Demokraci nazywają Witkoffa „zdrajcą”, a np. republikański kongresmen Don Bacon określił go „rosyjskim agentem” i zażądał dymisji.
Trump broni go, twierdząc, że to „bardzo standardowa forma negocjacji”, ale twierdzi, że nie słyszał nagrania. Uszakow, doradca Putina, ocenił ujawnienie rozmowy jako utrudnienie negocjacji pokojowych.
Włochy
Pod Rzymem sprawcy wybili szybę w aucie, w którym znajdowała się para, porwali 20-latkę, a jej partnera obezwładnili, następnie ją zgwałcili. Miejsce: park Tor Tre Teste; zatrzymano 3 sprawców.
Mołdawia
W Cuhurestii de Jos ewakuowano mieszkańców po tym, jak dron spadł na 1 z domów; wg Mołdawii jej przestrzeń naruszyło 6 rosyjskich dronów. Tego samego dnia drony 2x naruszyły też przestrzeń Rumunii k. granicy z Ukrainą, poderwano myśliwce.
Gwatemala
W ruinach miasta Naachtun, archeolodzy odnaleźli planszę do starożytnej gry Majów – patolli.
Jest wbudowana w podłogę budynku mieszkalnego z ok. 500 elementów ceramiki w kolorach czerwonym i pomarańczowym. Ma ok. 1 m2. Sposób wykonania jest unikatowy. Planszę znaleziono w kompleksie mieszkalnym z okresu V wieku n.e.; należał do elitarnej rodziny lub pełnił funkcję lokalnego ośrodka. Zasady gry przypominają dzisiejszego „chińczyka”.
Finlandia
Linie LOT uruchamiają bezpośrednie loty z Warszawy do Rovaniemi w fińskiej Laponii – główną atrakcją jest Wioska Świętego Mikołaja, odwiedzana przez ponad 0,5 mln turystów rocznie.
Oferuje m.in. przejażdżki saniami z reniferami, warsztaty rękodzieła oraz pocztę, z której można wysłać list ze specjalnym znaczkiem koła podbiegunowego.
29.11
Polska
Napływ inwestycji bezpośrednich do Polski spadł w 2024 o 55% r/r. Napływ kapitału zagranicznego zmalał ze 126 mld zł do 57 mld zł; odpływ polskiego kapitału za granicę wyhamował o 45% r/r., polskie firmy zainwestowały dodatkowe 15 mld zł. Udział inwestycji w PKB zmalał z 3,7% do 1,6%. Powody wg ekspertów: rosnąca niepewność gospodarcza i polityczna oraz trudniejsze warunki finansowania.
Najwięcej kapitału napłynęło z Holandii (12 mld zł), Luksemburga (10 mld zł) i Niemiec (9 mld zł).
Łączna wartość inwestycji zagranicznych na koniec 2024 wyniosła 1,4 bln zł (wzrost o 1,5%). Liderami są Niemcy (265 mld zł), USA (120 mld zł) i Francja (115 mld zł).
Ukraina
Duża afera korupcyjna w kręgach Zełenskiego. Szef biura prezydenta, Andrij Jermak, podał się do dymisji. Zełenski chce, by afery nie traktować jako państwowej, by nie stawiać za nią zarzutów Ukrainie. W antykorupcyjnym śledztwie o kryptonimie “Midas” w piątek służby przeszukały mieszkanie Jermaka.
Media przypominają, że Jermak był zaangażowany w próby ograniczenia kompetencji NABU – ukraińskich służb antykorupcyjnych, co spowodowało masowe protestu i gniew Zachodu.
Śledztwo dot. urzędników, którzy mogli pobrać nawet 100 mln $ w formie 10-15 % łapówek od kontraktów Enerhoatomu. Śledztwo dot. też Timura Mindicza, biznesmena z bliskiego otoczenia Zełenskiego. To on miał być organizatorem i zbiegł z kraju kilka godzin przed zatrzymaniami.
W wyniku afery ukraiński parlament zdymisjonował ministrów: sprawiedliwości i energetyki.
USA
Donald Trump ogłosił wstrzymanie zgody na migrację do USA ze wszystkich krajów „Trzeciego Świata” oraz zakończenie pobytu milionów przyjętych przez rząd Bidena. Zapowiedział usunięcie „każdego, kto nie przynosi wartości netto dla kraju”.
Planuje odebranie wszystkich rządowych świadczeń i dopłat dla imigrantów. Zagroził pozbawieniem obywatelstwa cudzoziemców „podważających spokój wew.” oraz deportacją osób „niekompatybilnych z zach. cywilizacją”.
Wg Trumpa liczba cudzoziemców w USA wynosi 53 mln. Obwinił imigrantów o większość problemów społecznych USA (przestępczość, niedobory mieszkań, przepełnione szpitale).
Niemcy
Niemiecka armia opracowała w 2022 tajny plan na wypadek wojny z Rosją, a portal WSJ przekazuje szczegóły logistyczne z 1200-stronicowego raportu.
Wg analiz Rosja będzie gotowa do ataku na państwa NATO maks. do 2029 r. Plan zakłada przetransportowanie w kierunku frontu 800 tys. żołnierzy niemieckich, amerykańskich i innych z NATO. Infrastruktura w Niemczech nie jest gotowa: problemem są stare mosty, wąskie tunele i nieremontowane linie kolejowe. Remontu wymaga 20% autostrad i ponad 25% mostów autostradowych. Niemieckie porty wymagają prac za 15 mld €.
Plan zakłada zaangażowanie prywatnych firm, szpitali, policji, agencji kryzysowych i operatorów dróg.
Chiny
Już prawie 130 os. ofiar śmiertelnych naliczono w dużym pożarze osiedla w Hongkongu, a 200 os wciąż jest poszukiwanych. Temperatura dochodziła do 500 st. C, a łatwopalne płyty styropianowe sprawiły, że ogień zajął 7 z 8 wieżowców. Policja aresztowała 3 mężczyzn z firmy budowlanej i zabezpieczyła 14 komputerów. Systemy alarmowe w 8 budynkach nie zadziałały, jak należy.
To najtragiczniejszy pożar w Hongkongu od 1948 i największa katastrofa od 1997 r.
Francja
Od połowy 2026 przywrócona zostaje dobrowolna służba wojskowa. Dobrowolna służba potrwa ok. 10 miesięcy i obejmie kobiety oraz mężczyzn w wieku 18-19 l. Do 2030 r. ma przez ma nią przechodzić ok. 10 tys. os. Obecnie francuskie siły zbrojne liczą 200 tys. żołnierzy i 50 tys. rezerwistów. Rząd planuje, że do 2030 liczba wzrośnie do 210 tys., a rezerwistów do 100 tys.
Węgry
Victor Orban spotkał się z Putinem w Moskwie ws. zabezpieczenia energetycznego Węgier oraz opcji wykorzystania Budapesztu jako miejsca do negocjacji pokojowych z Ukrainą. W rozmowach skupiono się na dostawach ropy i gazu dla Węgier. Putin aprobuje Budapeszt jako miejsce negocjacji pokojowych, zgodnie z propozycją Trumpa.
Namibia
Namibijski polityk Adolf Hitler Uunona po raz 5. wygrał lokalne wyboru w Namibii; teraz chce usunąć z nazwiska człon Hitler.
Ogłosił zmianę dowodu osobistego i używanie formy Adolf Uunona. Niemieckie imiona są w kraju popularne, bo Namibia była niemiecką kolonią.
Czechy
Czechy dołączyły do sojuszu państw walczących o AI Gigafactory w Polsce za niemal 13 mld zł. Czyli Polski, Łotwy, Litwy i Estonii, które pracują nad wspólnym wnioskiem o to do KE.
Gigafabryki AI mają być najnowocześniejszymi, wielkoskalowymi centrami obliczeniowymi i przechowywania danych, specjalnie do opracowywania, szkolenia i wdrażania modeli i aplikacji AI nowej generacji, np. modeli o setkach bilionów parametrów.
UE chce za 20 mld euro sfinansować 5 takich ośrodków we Wspólnocie, 16 krajów opracowało 76 wniosków. Rozważane mają być 2 lokalizacje w Polsce, wg medialnych doniesień 1 z nich to Wrocław.
PAT
