back to top
More

    Jan Edward Czachor, Poezja w artystycznej twórczości Czesława Niemena

    Strona głównaOpinieJan Edward Czachor, Poezja w artystycznej twórczości Czesława Niemena

    Polecamy w dziale

    To Polska wywołała II Wojnę Światową! 

    Tak twierdzą młodzi Niemcy. Mam dla ich "zmartwionych" nauczycieli skuteczne rozwiązanie, zwłaszcza po ostatniej wizycie ich kanclerza w Polsce. Tylko reparacje za zniszczenie Polski w czasie II WŚ, rozłożone na 30 lat, pozwolą Niemcom zachować dobrą pamięć przez kolejne pokolenia..

    Polska dla Hindusów?

    Do Sejmu skierowana została ustawa zakładająca wyrównanie świadczeń socjalnych dla imigrantów z Indii, nawet jeśli w Polsce przepracują 1 miesiąc, a resztę w kraju pochodzenia. Za emerytury stale rosnącej w Polsce społeczności hinduskiej, już teraz liczącej ponad 200 tys. osób zapłacimy my, Polacy.

    Porzucona flaga Nawrockiego?

    Szał radości ogarnął Rafała Trzaskowskiego po zdobyciu "porzuconej" przez Karola Nawrockiego flagi. Wyjaśniam, flaga Polski to nie jest prywatna własność. Polacy "porzucają" ją w wielu miejscach, np. na Mont Everest. To nie to samo co chorągiew rodu Nawrót. Wystarczy być Polakiem, żeby to wiedzieć.

    Odra nie dla rozwoju Polski

    Gdy w Wielki Piątek miliony Polaków-chrześcijan kierowało swe myśli w stronę Golgoty, Minister Klimatu Paulina Henning-Kloska dzieliła się z nami swoją wielką radością. O 15.17 napisała na X: "Park Narodowy Doliny Dolnej Odry coraz bliżej! T odoskonały prezent na święta!"
    Artystyczny dorobek Czesława Niemena jest naszym cennym dziedzictwem narodowym. Jego twórczość stała się zaczynem dobrej i ambitnej polskiej muzyki. Czesław Niemen nauczył Polaków jak rozumieć, szanować i kochać polską poezję.

    W polskim dorobku kultury znamy wielu wybitnych piosenkarzy, którzy w swej artystycznej twórczości korzystali z polskiej poezji, jak np. Ewa Demarczyk czy Marek Grechuta. Ale mało kto zauważa, że to Czesław Niemen-Wydrzycki uczył pokolenia Polaków, jak należy rozumieć, szanować i kochać polską poezję.

    Pierwszym poetyckim utworem, który zafascynował go kompozycyjnie, był ,,Bema pamięci żałobny rapsod” Cypriana Kamila Norwida. Tę norwidowską wizję pogrzebów dawnych wielkich wodzów artysta połączył muzycznie z motywem średniowiecznej muzyki sakralnej oraz współczesnego rocka. Czesław Niemen wykonał ten utwór 21 grudnia 1968 roku w Sali Kongresowej w Warszawie, gdy odbierał pierwszą złotą płytę w Polsce za longplay ,,Dziwny jest ten świat”.

    W trakcie swoich literackich poszukiwań Niemen spotykał zwłaszcza w twórczości Norwida wiersze, które na tyle go poruszały, że po dodaniu warstwy muzycznej prezentował je na estradach. Ponieważ poezję uważał za dziedzinę najbardziej pokrewną muzyce, ubierał ją w dźwięki, tworząc jej nową wartość i odkrywając nową głębię pisanego słowa.

    Do tej grupy utworów Norwida, którym Niemen muzycznie nadał nowe znaczenia, należą: ,,Moja Ojczyzna”, ,,Pieśń o ziemi naszej”, ,,Pielgrzym”, ,,Moja piosnka”, ,,Marionetki”, ,,Larwa”, ,,Credo”, „Laur, dojrzały”, ,,Italiam, Italiam”, ,,Sariusz”, ,,Sieroctwo”, ,,Chłodna ironia przemijających pejzaży”, ,,Idącej kupić talerz Pani M”, ,,Daj mi wstążkę błękitną”. Przez lata i do końca sięgał ten ,,król polskiego rocka” do Norwida i w wywiadach niejednokrotnie podkreślał swój wyjątkowy stosunek do norwidowskiego przesłania, do moralnej i humanistycznej postawy życiowej poety, jego ,,człowieczeństwa wyższej miary”, z którą jako ,,późny wnuk” się utożsamiał.

    Nie tylko poezja Norwida go inspirowała w artystycznej twórczości, bo spotkamy w niej opracowania wszystkich romantycznych wieszczów: Adama Mickiewicza „Dobranoc”, Zygmunta Krasińskiego ,,Psalmy przyszłości”, Juliusza Słowackiego słowa do ”Proroctwa Wernyhory” i ,,Jasna kolęda”, ale też utworów wielu innych poetów z późniejszych epok. Oto imponująca ich lista: Adama Asnyka ,,Jednego serca”, Kazimierza Przerwy-Tetmajera „Mów do mnie jeszcze”, Tadeusza Kubiaka, ,,Kwiaty ojczyste”, Jarosława Iwaszkiewicza ,,Nim przyjdzie wiosna” i ,,Piosenka dla zmarłej”, Juliana Tuwima ,,Wspomnienie” i ,,Jeżeli”, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej ,,Ptaszek” i „Smutny Ktoś i biedny Nikt”, Kazimiery Iłłakowiczówny ,,Fermata”, Bolesława Leśmiana „Com uczynił”, Jana Brzechwy „Elegia śnieżna”, Zbigniewa Herberta „Kamyk”, Jonasza Kofty „Śpiew ocalenia” ,”Pożegnanie Harnasia” i kilka wierszy Ernesta Brylla, by wymienić tylko „Co się stało matko z moim snem” i „Jakże człowiek jest piękny”.

    Czesława Niemena uważa się za wybitnego wokalistę, kompozytora, ale nigdy nie wymienia się go w gronie poetów. A przecież zdarzało mu się „być poetą”, czego dowodzą te jego wiersze w albumach płytowych: „Terra Deflorata” i ,,Spodchmurykapelusza”: ,,Spojrzenie za siebie”, ,,Zezowata bieda”, „,Jagody Szaleju”, ,,Serdeczna muza”, „Co po nas”, „Trąbodzwonnik”, „Dobroci moja”, „Spodchmurykapelusza”.

    Te liryczne teksty to czysta poezja, która mówi prawdę o człowieku:

    Dałeś nam Panie

    Cud Wszechświata

    Owoc Wszechbytu – Ziemię

    Człowiek brutalny technokrata

    Gwałci jej przeznaczenie

    Dałeś nam, Panie

    zbóż rodzaje

    i wielobarwne kwiaty

    Człowiek

    wytwarza nieurodzaje

    (Czesław Niemen, „Terra Deflorata”)

    Artystyczny dorobek Czesława Niemena jest naszym cennym dziedzictwem narodowym. Jego twórczość stała się zaczynem dobrej i ambitnej polskiej muzyki, która pozostała w nas. Towarzyszy nam w dobrych i złych chwilach życia. Jego duch przepłynął już na drugą stronę rzeki, ale na brzegu zostawił nam skarb wszystkich swoich myśli, uczuć, pragnień. Tworzył je przecież dla ludzi, a nie ,,sobie a muzom” lub do szuflady zapomnienia…”

    Nie obawiajcie się

    Zajrzeć mej pamięci w oczy

    Zasypane piaskiem żalu

    Nad błękitem źrenic.

    (Czesław Niemen „Amen”)

    Jan Edward Czachor

    Prezes

    Stowarzyszenia Pamięci Czesława Niemena

    Ostatnie wpisy autora

    Nowa Konstytucja