15.02.25
Polska
Polskę odwiedził szef Pentagonu Pete Hegseth. Spotkał się m.in. z szefem MON i prezydentem. Oświadczył, że „USA postrzegają Polskę jako modelowego sojusznika w Europie, nie tylko w słowach, ale w czynach, który inwestuje nie tylko w obronność swoją, ale też całego kontynentu”. To była jego 1. wizyta zagraniczna.
Podkreślał, że „dyplomacja jest ważna, negocjacje są istotne, ale koniec końców, czołgi, kule, helikoptery i ten ‘hard power’ jest najistotniejszy, a Polska to rozumie świetnie, i my też”; „wiemy, że na Polskę zawsze można liczyć”; „nie ma prawdziwszego przyjaciela i trudniejszego przeciwnika niż polski żołnierz, byliśmy razem w Iraku, Afganistanie i wszędzie widzieliśmy to”.
Dziękował, że Polacy są „znakomitym partnerem” i zapewniał, że pomoc USA w finansowaniu polskiej armii będzie trwać mimo zawieszenia innych programów pomocy USA.
ABC
Rosjanin podejrzany o koordynowanie aktów dywersji przeciw Polsce, USA i innym sojusznikom został deportowany do Polski i aresztowany po zatrzymaniu w Bośni i Hercegowinie pod koniec 2024 r. Zarzuty: dywersja, uszkadzanie obiektów przemysłowych i infrastruktury krytycznej, inicjowanie pożarów za pomocą paczek kurierskich z samozapłonem. Działał w międzynarodowej grupie. Aresztowano już 5 osób od sierpnia.
Europa
24-l. Afgańczyk, który w Monachium wjechał w tłum ludzi, przypłynął nielegalnie do Włoch w 2016 r. Rok później żył już w Niemczech i wnioskował o azyl.
Świat
Szef Pentagonu USA Hegseth ujawnił, że to Trump zadzwonił do Putina i do Zełenskiego. Dodał, że Trump sam będzie prowadził negocjacje pokojowe z nimi oboma, ale „NATO i Europa odegrają w tym ostatecznie rolę”, a ewentualna umowa obejmie wiele stron.
Hegseth stwierdził, że uznanie, iż Ukraina nie wróci do granic sprzed 2014 roku, nie jest ustępstwem, ale realizmem i „uznaniem twardych realiów władzy w terenie”. Dodał, że Trump jako biznesmen rozumie, jak tworzyć realia i możliwości tam, gdzie inaczej mogłyby nie istnieć. “Trump, jako osoba zawierająca transakcje, wie, że relacje inwestycyjne z Ukrainą będą dla USA o wiele bardziej namacalne, niż jakiekolwiek obietnice lub wspólne wartości, nawet jeśli je mamy”. “Czas uświadomić sobie, że wynegocjowany pokój będzie wiązał się z pewnego rodzaju ograniczeniami” – podsumował.
14.02.25
Polska
W kodeksie karnym weszła w życie nowa definicja gwałtu, rozszerzająca o przypadki, gdy doszło do czynu „mimo braku zgody”, a nie tylko poprzez przemoc, groźbę lub podstęp.
Według Lewicy, nowy zapis znosi domniemanie zgody, czyli że brak sprzeciwu jej automatycznie nie oznacza. Np. ofiara była odurzona, nieprzytomna lub nie mogła wyrazić świadomej zgody, w tym przez niepełnosprawność umysłową.
Pełne brzmienie: „kto doprowadza inną osobę do obcowania płciowego przemocą, groźbą bezprawną, podstępem lub w inny sposób mimo braku jej zgody, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 15”.
Wg Fundacji Przeciw Kulturze Gwałtu to za mało i nie spełnia zapisów Konwencji Stambulskiej, bez zwrotu „kto obcuje płciowo z inną osobą bez jej zgody, podlega karze”. W nowej formie, według Fundacji, prokurator musi udowodnić jeszcze więcej: zarówno przemoc, groźbę czy podstęp, a w dodatku brak zgody.
ABC
Żołnierze i politycy Ukrainy są zszokowani rozmową Trumpa z Putinem. Podejrzewają, że USA i Rosja mogą decydować o losie Ukrainy bez jej udziału.
Np. 79. Brygada Desantowo-Szturmowa walcząca w rejonie rzeki Wołczej na Telegramie przekazała komentarze żołnierzy z okopów, załamanych, że „nie wstąpią do NATO, oddadzą terytoria, Amerykanie zabiorą metale za 500 mld $”. Żołnierze podważają sens dalszej walki i boją się o podzielenie kraju przez USA i Rosję oraz o los poległych. Część przeklina Zełenskiego, m.in. zarzucając mu, że „ namieszał i cały kraj rozwalili”.
Europa
Wg światowych mediów rozmowa Trumpa z Putinem wywołała szok i oburzenie sojuszników Ukrainy, w tym Europy, gdzie uważa się, że USA nie powinny negocjować bez Ukrainy.
Szef MON Francji ocenił, że to „moment prawdy dla przyszłości NATO”. Niektóre media, jak „Corriere della Sera”, oceniły, że to będzie „pokój wg Putina”, a „Daily Telegraph” skrytykowało plan Trumpa jako „zwycięstwo światopoglądu Putina”. CNN stwierdziło, że relacje USA i Europy już nigdy nie będą takie same. BBC uznało samą rozmowę za dyplomatyczny sukces Putina, Sky News za potwierdzenie głębokiej zmiany w podejściu USA do Europy. Francuski „Le Monde” skrytykował Trumpa za „rozbicie wspólnego frontu” Zachodu. Ukraińskie media określiły rozmowę jako „zimny prysznic dla Europy”. Europejskie stolice domagają się włączenia do rozmów.
Świat
Armenia. Parlament przyjął ustawę o rozpoczęciu procesu akcesji do UE. To kolejny krok w oddalaniu się od Rosji.
Komentarz Kremla: Armenia jakoby już dziś korzysta z bycia w Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej, a na akces do UE czeka się dziesięciolecia.
13.02.25
Polska
Ginekolog z Zabrza, syryjskiego pochodzenia Monzer M., skazany w 2022 r. za gwałty i molestowanie 26 pacjentek, wypłaca ofiarom zasądzone odszkodowania przelewami w symbolicznych i poniżających kwotach, po ok. 10 zł miesięcznie. Ofiary i tak miały zasądzone niskie odszkodowania, np. 5000 zł. Unika tym oskarżenia o niepłacenie i nie są naliczane mu odsetki. Komornik zabezpieczył majątek lekarza, ale jego żona i córki złożyły skargi, blokując egzekucję.
ABC
Eksport “zbrojeniówki” Turcji wzrósł w 2024 r. o 29% r/r. do rekordowych 7,15 mld $, a do 2026 r. ma przekroczyć 10 mld $. Głównym odbiorcą jest Europa, a łącznie odbiorcami jest 180 państw. Główny sukces w 2024 to kontrakt na okręty wojenne dla Portugalii (ich pierwsza dostawa do kraju NATO).
Producent dronów AI Baykar jest liderem w produkcji i eksporcie z 1,8 mld $ przychodu z eksportu, a w TOP 3 są TUSAŞ Aviation 750 mln $ (lotnictwo, myśliwce) oraz ASFAT 650 mln $ (okręty, pojazdy opancerzone).
3 mld $ wydano na badania, a sektor tworzy ponad 3500 firm i 1100 aktywnych projektów. Plany na 2025 to produkcja czołgów Altay, silnika śmigłowca z krajowych zasobów czy sprzętu do walki elektronicznej i komunikacji.
Europa
15 mld € wyniosą kary dla europejskich producentów aut w 2025 r., jeśli nie zwiększą sprzedaży elektryków oraz nie zmniejszą produkcji aut spalinowych o 2,5 mln – chińska firma BYD chce na tym zarobić, sprzedając im swe niewykorzystane prawa do emisji CO2, korzystając z regulacji UE.
Świat
ONZ oszacowało odbudowę Strefy Gazy na 53 mld $. W tym 15 mld na mieszkania, po 7 mld na handel/przemysł i ochronę zdrowia, po 4 mld na rolnictwo i ochronę socjalną, po 3 mld na transport oraz wodę i infrastrukturę sanitarną, 2,5 mld na edukację.
Zniszczeniu uległo ponad 60% domów, powstało ponad 50 mln ton gruzu z niewybuchami czy azbestem. Wg ONZ Autonomia Palestyńska powinna odgrywać kluczową rolę we wdrażaniu odbudowy.
12.02.25
Polska
Policja zatrzymała 1,9 tys. przestępców z Gruzji w 2024 r., 140 aresztowano, a ponadto 2,6 tys. wydalono z kraju. 320 Gruzinów przebywa w polskich więzieniach.
Policja notuje wzrost kradzieży rozbójniczych i brutalnych ataków, zwłaszcza w Warszawie. Rząd szykuje plan walki z przestępczością obcokrajowców, zwłaszcza zorganizowaną i brutalną; każde poważne przestępstwo ma wg zapowiedzi premiera Tuska skutkować deportacją.
ABC
Rosyjski myśliwiec Su-24MR wleciał wczoraj o godz. 14.09 w polską przestrzeń powietrzną nad wschodnią Zatoką Gdańską. Wtargnięcie odbyło się 6,5 km w głąb, trwało 1 min. i 12 sekund i skończyło się po upomnieniu polskiej obrony powietrznej, która cały czas monitorowała zdarzenie. Rosjanie przyznali się do incydentu i tłumaczyli, że to wina awarii nawigacji samolotu.
Europa
Szefowa KE Ursula von der Leyen ogłosiła inicjatywę InvestAI – zmobilizuje 200 mld € na inwestycje w AI, w tym 20 mld € na 4 gigafabryki AI. Dostęp do mocy obliczeniowej ma być otwarty dla wszystkich firm, nie tylko największych. Cel to rozwój najbardziej złożonych modeli AI, wsparcie unijnego przemysłu i infrastruktury krytycznej.
Świat
Trump ogłosił, że Palestyńczycy nie będą mieli prawa powrotu do Gazy, a zostaną przesiedleni do krajów ościennych, jak Jordania i Egipt. Kraje te, wg jego planu, mają się zgodzić, bo „otrzymują miliardy $ pomocy od USA”. Trump zapowiedział budowę w Gazie „pięknych i bezpiecznych społeczności” – 1,9 mln nowych mieszkańców. Określił Strefę jako „piękny kawałek ziemi” i porównał ją do rozwoju nieruchomości. USA miałyby przejąć kontrolę, ale nie wydać na to żadnych pieniędzy, a bezpieczeństwo ma zapewniać Izrael.
11.02.25
Polska
Premier Tusk ogłosił „rok przełomu” dla Polski w 2025 r., z planowanymi inwestycjami za minimum 650 mld zł na cele bezpieczeństwa, energetyki, technologii, rozwoju portów i infrastruktury. Zapowiedział też deregulację i powołanie rady gospodarczej.
Mówił o wiatrakach na Bałtyku, 2 elektrowniach jądrowych, CPK, 180 mld zł na kolej do 2032 r., 3x wzroście przeładunku polskich portów do 2030 r. Zapowiedział też, że negocjuje inwestycje Microsoftu i Google w Polsce. Cel to wzrost PKB o 4% rocznie i wejście Polski z 35. miejsca do TOP10 krajów z najwyższym indeksem szczęścia w ciągu 5 lat.
Proponowana przez premiera Tuska rada gospodarcza ma składać się z przedsiębiorców i naukowców. Cel: poprawa warunków dla firm i walka z nieuczciwością; ma zacząć działać przed tysięczną rocznicą koronacji Bolesława Chrobrego 18 kwietnia.
Na spotkaniu z przedsiębiorcami przekazał, że „musi od nich dokładnie wiedzieć, co zrobić, żeby było im łatwiej”. Zaprosił do współpracy prezesa InPostu. Rafał Brzoska uznaje to za „zaproszenie do dialogu” – podkreśla, że polski biznes tworzy 70% PKB i powinien być doceniony, zauważa brak konkretów w strategii premiera. Krytykuje nadmiar regulacji, zwłaszcza unijnych, ostrzega, że jeśli Polska będzie ślepo za nimi podążać, to „polegnie”.
ABC
Węgry. W sobotę ulicami Budapesztu przemaszerowało 4 tys. neofaszystów, w tym m.in. z Niemiec – nosili nazistowskie mundury i symbole, w tym swastyki, by uczcić próbę przełamania sowieckiego oblężenia przez wojska niemiecko-węgierskie w lutym 1945 r.
Uważają to za „Dzień Honoru” – hołd dla żołnierzy, którzy „bronili Europy Zach. przed Armią Czerwoną”. Rząd nie ingerował, choć w 2024 r. policja zakazała podobnych zgromadzeń. W pobliżu przeszła antyfaszystowska demonstracja, obyło się bez konfrontacji.
Europa
Prezydent Francji Macron zapowiedział inwestycję 109 mld € w AI, która ma być odpowiednikiem amerykańskiego programu Stargate (tam 500 mld $ na AI w 5 lat).
Francja wybuduje centrum danych o mocy 1 GW wspólnie ze Zjedn. Emiratami Arabskimi za 40 mld $. Kanadyjski fundusz Brookfield wyłoży 21 mld $ do 2030 r. na budowę centrów danych we Francji. Międzynarodowy szczyt AI Action Summit odbywa się w Paryżu w dniach 10-11 lutego, udział biorą liderzy z ok. 80 państw, w tym wiceprezydent USA, wicepremier Chin, szefowa KE czy kanclerz Niemiec.
Świat
Liga Państw Arabskich, Arabia Saudyjska i Katar odrzuciły pomysł Netanjahu, że państwo palestyńskie mogłoby powstać na terytorium Arabii.
W wywiadzie dla izraelskiej telewizji Kanał 14 stwierdził, że Saudowie mają „bardzo dużo ziemi” i mogliby je tam stworzyć. MSZ Arabii nazwało to „ekstremistyczną mentalnością okupanta”. Egipt, Jordania i Autonomia Palestyńska potępiły to. Saudyjczycy odparli, by poprosić USA o „wysłanie Izraelczyków na Alaskę, a później przeniesienie ich na Grenlandię”.
10.02.25
Polska
Ukraina podała, że pierwsze ekshumacje Polaków ruszą wiosną, “ale nie wiedzą, w którym miesiącu, bo to zależy od pogody”, we wsi Puźniki. Jest już wydane pozwolenie.
Trwa ustalanie innych miejsc. Prace wykona firma ukraińska w partnerstwie ze stroną polską. Ukraina w mniejszym stopniu dołoży się finansowo do tych prac.
ABC
Rumunia przegoniła Polskę w dobrobycie i jest nowym, wyraźnym, lokalnym liderem. Chodzi o PKB na mieszkańca wg parytetu siły nabywczej. W płacy bezzwzględnej wciąż zarabiają nieco mniej od Polaków – 17,7 tys. € rocznie vs 18,1 tys. €.
Rumuński ekspert od ekonomii, prof. Ionut Dumitru, zauważył, że w UE najwyższy wzrost gosp. jest w krajach, które mają podatek liniowy, a w 14-stu, które mają progresywny, spadł.
W latach 2007-14 z Rumunii wyemigrowało 3,5 mln ludzi, czyli 20% populacji.
Europa
Słowacja. Masowe protesty w ponad 50 miastach. Protestujący domagają się powrotu do współpracy z UE, odejścia od Moskwy i dymisji Fico, któremu zarzucają bycie agentem Rosji i działalność hybrydową. Inne postulaty: przejrzystość rządzenia, zaprzestanie ataków polit. na walczącą Ukrainę. W Bratysławie miało być 40 tys. ludzi, a w innych miastach w sumie 100 tys.
Świat
Donald Trump nakazał wstrzymanie wszelkiej pomocy dla RPA i zamiast tego promowanie osiedlania się białych Afrykanerów w USA; to reakcja na nowe prawo pozwalające na konfiskatę ziemi białych rolników w RPA. Mimo ogólnego zawieszenia przesiedleń do USA, Afrykanerzy będą wyjątkowo przyjmowani. Sekretarz stanu USA Marco Rubio zbojkotował szczyt G20 w Johannesburgu.
PAT
