back to top
More

    Robert Menzies – 18 lat na stanowisku premiera Australii

    Strona głównaHistoriaRobert Menzies - 18 lat na stanowisku premiera Australii

    Polecamy w dziale

    Granatowa policja 1939-45

    17.16.1939 roku rozporządzeniem GG Hansa Franka powołana została nowa formacja policyjna nazywana granatową policją (od koloru mundurów). Miała służyć okupantowi. Jednak polskie państwo podziemne nigdy nie potępiło granatowej policji. Dlaczego?

    Rumuńska „rewolucja” 1989 roku

    Od 16 do 27 grudnia 1989 roku w Rumunii doszło do rewolucji. W istocie był to zamach stanu, przeprowadzony przez elitę komunistyczną i służbę bezpieczeństwa Securitate. Pozbyły się Ceausescu, ostatniego w Obozie wroga sowieckiej pierestrojki, którą firmował Michaił Gorbaczow

    Prof. Krzysztof Szwagrzyk o ekshumacjach na Ukrainie

    Pochówek naszych przodków, także tych zamordowanych na Ukrainie, jest naszym chrześcijańskim obowiązkiem. Szkoda, że Ukraińcy tego nie rozumieją.

    Inka – ta, która zachowała się jak trzeba

    28.08.1946 na tydzień przed swoimi 18 urodzinami w więzieniu przy ulicy Kurkowej w Gdańsku zamordowana została Danuta Siedzikówna pseudonim "Inka". Jej ostatnimi słowami był okrzyk: "Niech żyje Polska! Niech żyje Łupaszko!". Inka pozostaje do dzisiaj symbolem wierności, wytrwałości i poświęcenia dla niepodległej Ojczyzny.
    20.12.1894 roku urodził się Robert Menzies, wielokrotny premier Australii. Rządził w sumie 18 lat, co stanowi do dziś niepobity rekord w historii tego kraju. Stał na czele 10 rządów federalnych i był ojcem-założycielem Liberalnej Partii Australii.

    20.12.1894 roku urodził się Robert Menzies, wielokrotny premier Australii. Rządził w sumie 18 lat, co stanowi do dziś niepobity rekord w historii tego kraju. Stał na czele 10 rządów federalnych i był ojcem-założycielem Liberalnej Partii Australii.

    Był synem Jamesa Menziesa, woźnego z Jeparit o szkockich korzeniach i Kate Sampson, córki górnika z Penzance. Zarówno ojciec, jak i stryj byli deputowanymi do stanowego parlamentu Wiktorii. Wuj Roberta reprezentował okręg Wimmera w Izbie Reprezentantów.

    Przyszły premier zaczął edukację w lokalnej szkole, a potem kontynuował ją w szkołach prywatnych w Ballarat i Melbourne. Z miastem tym związał się na dłużej, studiując tam prawo, a następnie prowadząc praktykę adwokacką. Stał się jednym z najbardziej rozchwytywanych prawników.

    W 1914 roku, po wybuchu I Wojny Światowej, zapisał się do akademickiej milicji, ale nie zgłosił się do wojska pomimo deklarowanego poparcia dla przystąpienia Australii do wojny po stronie Wielkiej Brytanii. Będą mu to wypominać jego polityczni przeciwnicy.

    W 1919 roku poznał swoją przyszłą żonę, Pattie Lackie, z którą wziął ślub rok później. Pattie była córką znanego, nacjonalistycznego polityka i wspierała karierę swojego męża, gdy w 1928 roku postanowił rzucić się w wir polityki.

    Początkowo reprezentował partię nacjonalistyczną, zasiadając z jej ramienia w parlamencie stanowym Wiktorii. Pełnił również różne funkcje ministerialne, w końcu zostając zastępcą premiera tej prowincji. W 1934 roku został wybrany do Izby Reprezentantów z listy Partii Zjednoczonej Australii (UAP), następczyni Partii Nacjonalistycznej. W tym samym roku został ministrem przemysłu i prokuratorem generalnym.

    Był uważany za naturalnego następcę przewodniczącego Partii, a jednocześnie premiera Australii Josepha Lyonsa, który mianował go swoim zastępcą. Nieoczekiwanie w 1939 roku zrezygnował z pełnionych przez siebie stanowisk poddając Partię krytyce. Niedługo potem Lyons zmarł, a Menzies zastąpił go na stanowisku przewodniczącego partii i premiera Australii.

    Początkowo stał na czele rządu mniejszościowego, ze względu na zerwanie koalicji przez partię agrarną, której lider Earl Page oskarżył Menziesa o uchylanie się od służby wojskowej i dywersję względem poprzedniego premiera. Jednak po kilku miesiącach Page przestał być liderem swojej partii, a jego następca Archie Cameron odnowił koalicję z UAP.

    We wrześniu 1939 roku Australia przystąpiła do wojny z Niemcami po stronie aliantów, ale wojenne przywództwo Menziesa budziło spore kontrowersje. Po pierwsze, ciągle wypominano mu to, że nie zgłosił się do służby wojskowej podczas poprzedniej wojny. Po drugie, oskarżano go o pronazistowskie sympatie, ponieważ podczas wizyty w Niemczech w roku 1938, pełnił wtedy funkcję prokuratora generalnego, wypowiedział kilka słów pochwalnych pod adresem III Rzeszy. Mimo tego Menzies pozostawał premierem aż do roku 1941; zastąpił go Arthur Fadden z Partii Krajowej.

    Rząd Faddena nie utrzymał się długo i jeszcze w tym samym roku władze przejęli laburzyści, którzy w 1943 roku wygrali wybory parlamentarne. W 1945 roku Partia Zjednoczonej Australii przekształciła się w Australijską Partię Liberalną i przegrała swoje pierwsze wybory w 1946 roku. Prawicowa prasa w tym czasie rozważała czy konserwatyści pod wodzą Menziesa są w ogóle w stanie wygrać z lewicowcami.

    Wkrótce jednak nastroje społeczne się odwróciły. Po tym jak rząd zapowiedział nacjonalizację prywatnych banków, a górnicy zaczęli strajk, na fali antykomunizmu do władzy 19.12.1949 powrócił Menzies. Zaraz też zgłosił projekt delegalizacji partii komunistycznej, który jednak został odrzucony przez Sąd Najwyższy jako niekonstytucyjny. Menzies zapowiedział więc zmianę konstytucji w referendum, aby delegalizacja partii komunistycznej stała się możliwa. Tym razem zaoponowali laburzyści i projekt upadł.

    Po wybuchu wojny koreańskiej Menzies opowiedział się za ścisłym sojuszem z USA i UK i wysłał wojska australijskie na Półwysep. 

    W 1954 roku Władimir Petrow zwrócił się do rządu federalnego z prośbą o przyznanie azylu politycznego. Sugerował, że posiada cenne informacje na temat radzieckiej siatki szpiegowskiej w Australii. Zamieszani byli członkowie sztabu wyborczego głównego kontrkandydata Menziesa, Herberta Evatta z Partii Pracy. Ułatwiło to zwycięstwa wyborcze Partii Liberalnej w latach 1955 i 1958 i doprowadziło do rozpadu Partii Pracy. Przewaga liberałów wzrosła jeszcze bardziej, gdy w drugiej połowie lat 50-tych zaczął się w Australii boom gospodarczy, napędzany imigracją, eksportem płodów rolnych i rozwojem budownictwa.

    Na początku lat 60-tych w związku z wprowadzeniem ustawy kredytowej, mającej przeciwdziałać inflacji, znacznie wzrosło bezrobocie, co doprowadziło do spadku popularności liberałów. Mimo to, wykorzystując podziały wśród laburzystów, utrzymali przewagę w parlamencie, a dobiegający 70-tki Menzies wygrał pierwszą emitowaną w telewizji debatę.

    W 1963 roku został odznaczony Orderem Ostu, jednym z najwyższych odznaczeń brytyjskich.

    W 1965 zadecydował o wysłaniu wojsk australijskich do Wietnamu. Po upływie lat stała się jedną z najbardziej kontrowersyjnych decyzji Menziesa, ale w tamtym czasie cieszyła się większościowym poparciem Australijczyków i była spójna z jego dotychczasową polityką.

    W styczniu 1966 roku Robert Menzies, po 18 latach rządów, przeszedł na polityczną emeryturę. Dostał  od królowej Elżbiety honorowy tytuł Lorda Strażnika Pięciu Portów, a od cesarza Japonii Order Wschodzącego Słońca. Wydał dwa tomy wspomnień i jeździł po Stanach Zjednoczonych, udzielając wykładów.

    Zmarł na zawał serca w Melbourne w roku 1978. Za wieloletnią służbę został uhonorowany pogrzebem na koszt państwa. Do dziś pozostaje najpopularniejszym politykiem australijskim, który odcisnął swoje piętno na powojennej historii tego państwa.

    Kazimierz Grabowski

    Skrócony link:
    https://abcniepodleglosc.pl/f1mz

    Ostatnie wpisy autora

    Nowa Konstytucja