19.04.25
Polska
Prezydent Duda podpisał rządową nowelę o ustroju sądów – m.in. nowe zasady delegowania sędziów; został skrytykowany przez KRS, wg której zmiana da rządowi zbyt dużą władzę i sprzyja politycznym nominacjom.
Delegacja będzie możliwa tylko w uzasadnionej potrzebie sądu, np. obciążenia pracą, nieobecności kadry itp.
KRS twierdzi, że ustawa nie poprawia przejrzystości, ale gwarantuje wysokie dodatki dla delegowanych przez 24 miesiące, a celem jest zastąpienie sędziów powołanych przez prezydenta tymi ministra Bodnara.
ABC
Prezydent Zełenski skrytykował Steve’a Witkoffa – specjalnego wysłannika USA – który omawiał z Putinem warunki zakończenia wojny, że „powiela rosyjską narrację” i „nie ma mandatu do rozmów o ukraińskich ziemiach”.
Według Witkoffa Putin przedstawił warunki „trwałego pokoju”, zw. z „5 regionami”. Zełenski skomentował, że mówienie o 5 regionach to „powielanie rosyjskiej narracji” i „bredni Putina” oraz legitymizacja rosyjskiej agresji, a terytoria te należą do ukraińskiego narodu.
USA
USA zagroziły, że jeśli w kilka dni nie dostaną od Ukrainy i Rosji sygnałów, że pokój między nimi jest możliwy za kilka tygodni, zrezygnują z prób jego osiągnięcia.
Sekretarz stanu Marco Rubio powiedział na spotkaniu z przedstawicielami Francji, Niemiec, Wlk. Brytanii i Ukrainy, że „nie jest to wojna obecnej administracji” i mają „inne priorytety”; „na świecie dzieje się wiele innych rzeczy”.
Plan USA na zakończenie wojny został zaprezentowany w Paryżu i zakłada: zawieszenie broni bez uznania rosyjskich zdobyczy, wykluczenie członkostwa Ukrainy w NATO i złagodzenie sankcji na Rosję za stały rozejm.
Rosja ma zachowywać okupowane terytoria bez formalnego uznania. USA podkreślają, że Ukraina musi być wzmocniona, by mieć zdolność do obrony przed przyszłymi atakami. Propozycja trafiła już do Rosji.
Donald Trump wyraził nadzieję, że „Putin nie gra na czas w rozmowach o końcu wojny”, o czym „wkrótce się przekonamy” i powtórzył zapewnienia sekretarza stanu, że jeśli nie zobaczy „entuzjazmu obu stron”, USA wycofają się z negocjacji.
UKR
Ukraina i USA podpisały memorandum o gospodarczym partnerstwie, które może dać Amerykanom kontrolę nad ukraińskimi portami, kopalniami i innymi strategicznymi zasobami za pomoc wojskową i finansową.
Wg Ukrainy to wstęp do pełnej umowy gosp., w której Ukraina będzie odbudowywana przez fundusz inwestycyjny kontrolowany przez USA. Będzie też spłacać dług pomocy wojskowej i finansowej od USA z odsetkami 4% rocznie, oddając 50% przychodów z eksportu surowców. Porty, kopalnie, rurociągi mogą przejść pod czasowy zarząd USA. Umowa po podpisaniu wymaga zatwierdzenia przez parlamenty obu stron.
RUS
Kreml oświadczył, że gdyby Ukraina uderzyła w rosyjskie obiekty krytyczne niemieckimi rakietami Taurus ( ich przekazanie zapowiedział przyszły kanclerz Merz), to uzna to za bezpośredni udział Niemiec w wojnie.
Merz podkreślał, że ukraińska armia musi wyjść z defensywy, w której „zawsze tylko reaguje”.
WB
4-letnie dziecko zostało 2 lata temu zawieszone w przedszkolu państwowym za „dyskryminację wobec orientacji seksualnej i tożsamości płciowej” – ujawniły media.
Nieznane są szczegóły. W roku szkolnym 2022-23 łącznie 178 uczniów ukarano za „transfobię” lub „homofobię”, a 94 ze szkół podstawowych zawieszono lub wydalono, w tym 13 w wieku do 5 lat. Szkoły zaostrzyły kary po pandemii.
UE
Mercedes-Benz przenosi znaczną część produkcji z Niemiec na Węgry, by ciąć koszty – ma tam w 1 zakładzie produkować dodatkowe 100 tys. aut.
Obecnie fabryka w Kecskemét zatrudnia 5 tys. osób i produkuje 200 tys. aut rocznie, a do 2026 r. ma być to 400 tys., bo fabryka przejmie produkcję elektryków Mercedesa. Powstanie 3 tys. miejsc pracy. Wg koncernu koszty pracy są tam o 70% niższe niż w Niemczech.
17.04
PL
Grzegorz Braun wszedł do szpitala w Oleśnicy, próbując zatrzymać lekarkę Gizelę Jagielską, która na podstawie zaświadczenia od psychiatry o zagrożeniu zdrowia psychicznego matki zabiła chore dziecko w 9. miesiącu.
Wywołało to spór etyczny i prawny – lekarka, powołując się na wytyczne WHO, by usunąć ciążę zabiła dziecko z łamliwością kości, wstrzykując mu do serca chlorek potasu. Prokuratura wszczęła w tej sprawie śledztwo.
Braun razem z posłem Fritzem weszli do gabinetu i przetrzymali tam lekarkę przez godzinę, oświadczając, że dokonują jej obywatelskiego zatrzymania i oskarżając ją o morderstwo. Wezwanym policjantom zarzucili brak reakcji.
Prokuratura wszczęła też śledztwo wobec “wtargnięcia i bezprawnego pozbawienia wolności” lekarki.
WB
Brytyjski Sąd Najwyższy uznał, że prawna definicja kobiety oznacza płeć biologiczną i nie może nią być “kobieta” transpłciowa.
Decyzja zapadła jednomyślnie w 5-os. składzie. Spór zaczął się od ustawy Szkocji z 2018 r., która zaliczała osoby z formalnie zmienioną płcią do kobiet. W Wlk. Brytanii certyfikat posiada 8 tys. os. Pod sądem zgromadził się tłum z transparentami, m.in. „kobiety to dorosłe, ludzkie samice”.
USA
Spięcie między Trumpem, a Muskiem: prezydent USA zablokował miliarderowi zaplanowany dostęp do briefingu Pentagonu nt. planów ew. wojny z Chinami, o czym dowiedział się z mediów. Napisał do współpracowników: „Co do k… Elon tam robi? Upewnijcie się, by tam nie poszedł”.
Potem Trump ze wszystkiego się medialnie wycofał i twierdził, że padł ofiarą dezinformacji “The New York Times”. Jednak dodał, że z uwagi na interesy Elona w Chinach, nie powinien wiedzieć zbyt dużo.
W wyniku zamieszania stołki straciło 2 czołowych doradców szefa Pentagonu.
UE
W Hiszpanii aż 57% mieszkań należy do: funduszy inwestycyjnych (15%) i osób posiadających więcej niż 3 nieruchomości (42%), gdy 3,5 mln os. cierpi na przeludnienie mieszkaniowe.
Proces zaczął się po kryzysie w 2008 r., kiedy fundusze masowo wykupywały całe budynki. Obecnie 35% dochodów osób deklarujących ponad 600 tys. € rocznie pochodzi z wynajmu nieruchomości. Antropolog Jaime Palomera porównuje to do gry w Monopoly: nowi gracze nie mają szans, bogatsi mają wszystkie przewagi.
UKR
Donald Trump łagodzi podejście do Ukrainy; teraz USA szacują udzielone jej pożyczki na 100 mld $, a nie na 300, co mocno zbiegło się z szacunkiem Kijowa o 90 mld. Przybliża to zwarcie umowy surowcowej.
UE wsparła Ukrainę środkami za 138 mld euro.
Rosja podała warunki pokoju z Ukrainą, w tym zrzeknięcie się Krymu i jeszcze 4 regionów oraz demilitaryzacja. Pozostałe regiony, to doniecki, ługański, chersoński i zaporoski. Ukraina ma zostać neutralna, nie posiadać broni jądrowej, być „zdenazyfikowana” i wycofać „dyskryminujące przepisy z okresu po 2014 r.”.
Rosja nie kontroluje stolic 2 z 4 powyższych obwodów: Zaporoża i Chersonia (ma 70% terytoriów wokół). W piątek spec. wysłannik USA ds. Bliskiego Wschodu, Steve Witkoff, spotkał się z Putinem i ogłosił, że ten podał mu żądania, ale nie podał więcej info niż oczekiwania wobec 5 terytoriów.
Trump oświadczył, że to Zełenski i Biden doprowadzili do wojny na Ukrainie. Nazwał Zełenskiego niekompetentnym i zarzucił mu, że „zaczął wojnę z kimś, kto jest 20x większy”. Oskarża Bidena i Zełenskiego o „okropną robotę”, uznał, że „sfałszowane wybory w USA w 2020 r. umożliwiły wybuch wojny”. Zasugerował, że Rosjanie zabili ponad 30 cywili w Sumach przez pomyłkę.
RUS
Rosyjski żołnierz, Roman Ivanishin, który dobrowolnie poddał się ukraińskiej armii w czerwcu 2023 r., został wydany Rosji w ramach wymiany jeńców. Skazano go na 15 lat kolonii karnej za dezercję i współpracę z Ukrainą.
Proces odbył się za zamkniętymi drzwiami. Sytuacja ukazywać ma brak wdzięczności Ukraińców wobec rosyjskich żołnierzy, którzy zostaną przekonani do przejścia na ich stronę i już jest używana propagandowo przez rosyjską prasę.
Korea Płn. dorabia się na wojnie Rosji – wg “Newsweeka” reżim zarobił ponad 20 mld $. Głównie wysyłając Rosji nawet 16 tys. kontenerów z amunicją i 11 tys. żołnierzy; wg szacunków już 4 tys. poległo.
16.04
ABC
Rosja grozi Polsce i państwom bałtyckim atakiem z całą siłą i ucierpieniem w 1. kolejności pod absurdalnym założeniem, że NATO zaatakuje ją lub Białoruś.
Wg szefa rosyjskiego wywiadu, Siergieja Naryszkina, trwa aktywność wojskowa NATO przy granicach Rosji, co określił “poważnym, bardzo niebezpiecznym kryzysem na kontynencie”.
Prezydent Duda wytknął Rosji “bezczelne zbliżanie broni nuklearnej do NATO i UE” poprzez relokację jej na Białoruś. Podkreślił, że NATO jest sojuszem wyłącznie obronnym, który nigdy nikogo nie zaatakował.
PL
Premier Tusk na Europejskim Forum Nowych Idei 2025 oświadczył: „kończy się era naiwnej globalizacji” i że jego celem jest „repolonizacja gospodarki, rynku i kapitału”.
Przekazał, że zażądał raportów ze wszystkich zamówień i inwestycji w spółkach Skarbu Państwa, ze wskazaniem preferowania polskich firm. Podkreślił, że „kapitał i gospodarka mają narodowość”, a Polska ma już nie być „naiwnym partnerem”. 53 mld zł z inwestycji w 1. polską elektrownię jądrową ma trafić do polskich firm. Terminal logistyczny w Sławkowie, który ma być kluczowy w odbudowie Ukrainy, będzie w 100% pod polskim nadzorem.
Tusk zapowiedział państwową inwestycję w Rafako, by przekształcić ją z energetycznej w zbrojeniową. Po wypowiedzi akcje tej firmy wzrosły o niemal 50%.
Sąd ogłosił jej upadłość w grudniu, co skutkowało zwolnieniem do 700 osób. Produkowała m.in. kotły, była jednym z największych pracodawców w Raciborzu. Upadłość wynikała z kar za nieterminowe wykonanie bloku energetycznego dla JSW Koks oraz przekroczenia kosztów kontraktu. Problemy finansowe 70-letniej polskiej firmy zaczęły się od ugody na kwotę 240 mln zł ws. awarii bloku w Jaworznie.
UE
Węgry zmieniły konstytucję – uznaje jedynie 2 płcie, zawiera prawo do gotówki, opcję zawieszenia obywatelstwa osób z podwójnym spoza UE oraz zakaz produkcji i promocji narkotyków. Zakazano parad równości.
140 posłów było „za” i 21 „przeciw”. Konstytucja określa, że podstawą rodziny jest małżeństwo i relacja rodzic-dziecko. Zapisano, że „ojciec jest mężczyzną, matka jest kobietą”. Wg rządu ochroni to dzieci przed „wpływami ideologii”.
USA
USA zablokowały wspólne oświadczenie państw G7 potępiające krwawy, rosyjski atak na centrum miasta Sumy w niedzielę palmową, gdzie zginęło 35 os. Rosję po ataku skrytykowało niemal 50 państw i org. międzynarodowych.
UKR
Ukraina zatrzymała instruktora wojskowego z poligonu w Jaworowie – był agentem rosyjskiego wywiadu i szykował zamachy na ukraińskich dowódców szkolących się w tym miejscu, 20 km od Polski. M.in. opracowywał improwizowane ładunki wybuchowe i wskazywał cele dla rosyjskich rakiet. Znaleziono u niego 3 telefony do kontaktu z Rosjanami, zatrzymano go przed realizacją ataków. Grozi mu dożywocie za zdradę stanu.
Biznesmen z Ukrainy, Oleg Krot i jego firma M.I. Crow przejęli Ursus, modernizują zakłady w Lublinie i Dobrym Mieście, a zatrudnienie zwiększono z ponad 100 do 250 osób i rekrutacja trwa. Firma wznowi produkcję ciągników i dołoży nowoczesne drony rolnicze. W przyszłości mają być też produkowane silniki elektryczne i spalinowe.
CHRL
Chiny nakazały swoim liniom wstrzymanie odbioru amerykańskich samolotów Boeing oraz zakupu sprzętu i części od amerykańskich firm w odwecie za cła.
Te ponad 2x zwiększają koszty samolotów i części, więc ich zakup staje się nieopłacalny. Ok. 10 Boeingów 737 Max czekało na odbiór przez Chiny. Te przesuwają zamówienia na francuskiego Airbusa, który ma fabrykę w Chinach.
15.04
Polska
Piknik z okazji 1000-lecia koronacji Bolesława Chrobrego w Warszawie bez przetargu organizuje Dom Mediowy AM Studio, spółka powiązana z PO; za ok. 20 mln zł na koszt 7 spółek państwa, w tym Orlen, PKO BP, PGE, Totalizator Sportowy.
Plan obejmuje pokaz 1000 dronów, koncert 20 gwiazd, warsztaty (np. budowanie latawców, eksploracja Marsa), średniowieczne obozowisko, strefa baśniowego świata polskich legend.
AM Studio miało też odpowiadać za najem hali na debatę prezydencką w Końskich. Właścicielem spółki jest znajomy premiera Tuska, Andrzej Moebus, który za poprzedniego rządu PO odpowiadał za program budowy Orlików.
W Warszawie zorganizowano zbiorową imprezę erotyczną z segregacją rasową. Wstęp mają czarni mężczyźni i białe kobiety. Zainteresowanie kobiet jest spore – dlatego Murzyni wejdą za darmo, Polki zapłacą 100 zł. Nazwa to “Blacked Warsaw”. To już 2. edycja, w 1. kobiety miały wstęp wolny. Uczestnicy wnoszą własne zabezpieczenia i alkohol. Dochód wg deklaracji organizatorów trafi na organizację pomocową dla zwierząt, WWF Polska.
Białoruski funkcjonariusz rzucał kamieniami przez płot w polskich mundurowych; wg rządu mieści się to w akceptowalnych przez Polskę granicach. Szef MSWiA Siemoniak (KO) skomentował, że to 1. taki przypadek od długiego czasu, chociaż od jesieni 2021 r. było ich wiele. Dodał, że jeżeli Białoruś posunie się w takim działaniu zbyt daleko, wtedy rząd potraktuje to jako „atak przedstawicieli państwa białoruskiego na naszą granicę”.
Wiceminister Edukacji Katarzyna Lubnauer (KO) ogłosiła, że w szkołach podst. nie ma zakazu prac domowych, a jedynie nie można dawać za nie ocen oraz przyznała, że rząd popełnił błędy komunikacyjne w tej sprawie, więc zamierza zweryfikować przepisy od nowego roku szkolnego.
Dodała, że uczeń powinien otrzymać od nauczycieli informację zwrotną zamiast ocen. Według Zw. Nauczycielstwa Polskiego przepisy ograniczyły nauczycieli, a prace domowe są korzystne dla uczniów.
Amerykański koncern Warner Bros. Discovery zrezygnował ze sprzedaży stacji TVN. Premier Tusk w grudniu umieścił TVN oraz Polsat na liście strategicznych firm chronionych przed przejęciem.
BW
Izraelski atak na szpital Al-Ahli Arab Baptist w Strefie Gazy zniszczył oddział ratunkowy i izbę przyjęć. Pacjentów ewakuowano po ostrzeżeniu przez izraelskie wojska. Hamas oskarża Izrael o celowe zniszczenie już 34 szpitali w regionie. Izrael milczy w tej sprawie.
UKR
Gubernator ukraińskiego obw. sumskiego jest krytykowany za możliwe sprowokowanie rosyjskiego ataku i narażenie cywili w Sumach, bo w dniu i miejscu ostrzału miała miejsce ceremonia wręczenia odznaczeń wojskowych, co wg mera Konotopu było celem Rosjan.
Część ukraińskich polityków podnosi, że Rosjanie skorzystali z kolejnego wycieku ukraińskich danych i z wyprzedzeniem przygotowali ostrzał ceremonii w centrum miasta. Zdjęcia z miejsca uderzenia pokazują zniszczone, wojskowe auta. Ukraina nie podaje strat w żołnierzach, jedynie liczbę zabitych cywilów.
Zełenski o rosyjskim ostrzale cywili w mieście Sumy: „uderzenie było wymierzone w centrum, w Niedzielę Palmową, mógł to zrobić tylko absolutnie podły plugawiec”.
Minął miesiąc, od kiedy Rosja odrzuciła amerykańską propozycję zawieszenia broni. USA potępiły atak rakietowy na Sumy, szef dyplomacji Marco Rubio złożył kondolencje i nazwał go „tragicznym przypomnieniem potrzeby zakończenia wojny”. Specjalny wysłannik ds. Ukrainy i Rosji Keith Kellog skomentował, że „atak przekroczył wszelkie granice przyzwoitości, są dziesiątki zabitych i rannych cywilów”.
14.04
Polska
W Warszawie przeszedł zorganizowany z udziałem PiS marsz z okazji 1000-lecia koronacji Bolesława Chrobrego i 500-lecia Hołdu Pruskiego. Mogło w nim wziąć udział 100 tys. osób.
M.in. próbowano pobić rekord we wspólnym tańczeniu poloneza (VIDEO). Podkreślano istotę suwerenności Polski, niesiono polskie flagi, a hasła i transparenty to np. „Bóg, Honor, Ojczyzna”, „Tu jest Polska, nie Bruksela”, były też popierające Nawrockiego.
UKR
W Bykowni pod Kijowem upamiętniono 85. rocznicę Zbrodni Katyńskiej; to jedyny cmentarz katyński, który można swobodnie odwiedzać.
Udział wzięli: polska społeczność, dyplomaci i duchowieństwo; była m.in. msza święta. Spoczywa tam 3,5 tys. Polaków z listy katyńskiej, a ogółem ok. 150 tys. ofiar komunizmu.
NATO zapowiedziało rekordowy wzrost wsparcia wojskowego dla Ukrainy do wartości 21 mld €, a szefowie MON Niemiec i Wlk. Brytanii ocenili, że pokój na Ukrainie wydaje się poza zasięgiem. Niemcy przeznaczą 11 mld € do 2029 r., a Wlk. Brytania 4,5 mld funtów.
Specjalny wysłannik USA ds. Ukrainy i Rosji Keith Kellog proponuje podziały Ukrainy na strefy podobne jak Berlin po II WŚ i umieszczenie w zachodnich strefach wojsk brytyjskich i francuskich. Wg niego Rosjanie mogliby zostać na okupowanym wschodzie, a obie strony oddzielałaby strefa zdemilitaryzowana oraz strefa zajmowana przez żołnierzy ukraińskich.
Ponadto wg nieoficjalnych doniesień, jakie posiadła agencja Reuters, specjalny wysłannik USA ds. Bliskiego Wschodu Steve Witkoff namawiał Trumpa, by przekazać Rosji 4 regiony Ukrainy, czemu sprzeciwił się Kellog.
Rosjanie w niedzielnym ataku rakietowym o 10:00 na Sumy na Ukrainie zabili 34 os., w tym 2 dzieci oraz ranili 117 os., w tym 15 dzieci. Użyli amunicji kasetowej w ataku wymierzonym w cywili w centrum miasta, gromadzących się z okazji obchodów niedzieli palmowej. Ukraina wzywa do przekazania jej systemów obrony powietrznej.
USA postawiły Ukrainie nowy warunek jako „zapłatę” za pomoc wojskową – żądają kontroli nad gazociągiem, którym rosyjski gaz płynie do Europy Zach.; źródło z Ukrainy określa żądania USA jako „maksymalistyczne”, a atmosferę w negocjacjach jako „niemal wrogą”.
USA
Zniesiono dopiero co nałożone cła z części produktów z Chin: smartfonów, komputerów, półprzewodników, czipów, fotowoltaiki i łącznie 20 artykułów elektroniki. Skorzystają amerykańskie koncerny, które montują produkty w Chinach, np. Apple.
UE
Nowy rząd Niemiec w umowie koalicyjnej zaplanował start programu wychwytywania i magazynowania miliardów ton CO2 pod dnem Morza Północnego, głównie z przemysłu ciężkiego, gdzie trudno uniknąć emisji.
Oprócz kosztów wychwytywania dochodzi ok. 35 € za samo złożenie 1 tony CO2 ok. 2,5 km pod dnem. Wyzwania to ryzyko wycieków lub trzęsień ziemi (aktywacja uskoków geologicznych)
Ponadto Niemcy do 2045 r. chcą wydać 500 mld € w napowietrzne linie przesyłowe.
PAT
