3.05.
Polska
Kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki spotkał się z czołowymi politykami USA w Białym Domu oraz w Gabinecie Owalnym z Donaldem Trumpem. Według relacji Nawrockiego, ten przekazał mu wyrazy wiary w jego zwycięstwo w wyborach.
Nawrocki podkreślał, że władze USA są dobrze zorientowane w sprawach Polski. Politycy amerykańscy pytali o śmierć Barbary Skrzypek, sankcje wobec TV Republika i wPolsce24, odebranie subwencji PiS-owi, prawo dotyczące mowy nienawiści, kwestie bezpieczeństwa i energetyki.
Cudzoziemcy częściej kupują mieszkania w Polsce, głównie za gotówkę, najczęściej w dużych miastach, zarówno do zamieszkania oraz jako inwestycje, czasem hurtowo. W 2022 r. kupili ponad 14 tys., a rok później już 17,5 tys. i było to 6% sprzedaży mieszkań w Polsce. Najwięcej w województwach: mazowieckim, dolnośląskim i małopolskim. Wielu przybyłych po 2021 r. to ukraińska klasa średnia.
USA
USA stopniowo wycofują się z negocjacji w sprawie zakończenia wojny na Ukrainie. Wiceprezydent Vance stwierdził, że wojna na Ukrainie „nie skończy się w najbliższym czasie”. Departament Stanu oświadczył: „będziemy pomagać, ale już nie latać po całym świecie, pośredniczyć w spotkaniach, to sprawa między 2 stronami”.
Trump nowym rozporządzeniem odciął finanse publiczne dla radia i telewizji NPR i PBS, uznając, że te publiczne media są “tendencyjne, stronnicze” oraz “rozpowszechniają radykalną propagandę woke”.
UE
Hiszpania, mimo potencjału OZE w postaci 300 dni słonecznych w roku, została uratowana przez generatory diesla podczas wielkiego blackoutu – to one umożliwiły działanie szpitali, lotnisk, internetu i sieci GSM. Cysterny z paliwem były eskortowane do strategicznych obiektów, a centra danych użyły generatorów naśladujących silniki okrętowe, z rezerwami paliwa do 25 tys. litrów.
Już 12 państw UE, plus Polska, złożyło wnioski o wyłączenie wydatków obronnych z ograniczeń budżetowych; to niemal połowa UE. Wśród nich znajdują się te objęte procedurą nadmiernego deficytu: Polska, Belgia, Słowacja i Węgry.
Niemiecki kontrwywiad zaklasyfikował partię AfD jako organizację ekstremistyczną, która zagraża demokracji. 2. siła polityczna w kraju może być teraz zgodnie z prawem inwigilowana przez władze. Rzekomo potwierdzone zostały podejrzenia, że AfD działa przeciw demokratycznemu porządkowi państwa.
BW
Libańska armia przejęła i zdemontowała 90% infrastruktury Hezbollahu na południu kraju, co jest warunkiem rozejmu z Izraelem. 5 przygranicznych posterunków Izraela pozostaje w Libanie. Hezbollah przez dekady kontrolował południe Libanu. Stąd walczył z Izraelem oraz regularnie ostrzeliwał go od wybuchu wojny w Gazie.
ABC
Zmasowany atak ukraińskich dronów na Krym – wg tamtejszych władz był najpotężniejszy w tym roku. Do wybuchów i pożarów doszło w okolicy lotnisk wojskowych. Według władz Krymu zestrzelono 90 dronów i żaden nie uszkodził budynków.
2.05
Polska
Grupa żołnierzy 1. Warszawskiej Brygady Pancernej została skierowana na wydarzenie w Muzeum POLIN (16 kwietnia 2025). Jedną z prelegentek była reżyserka Agnieszka Holland, znana z krytyki polskich żołnierzy i strażników granicznych za obronę polskiej granicy z Białorusią. Tematem wydarzenia była promocja książki: „Jan Karski w cudzej pamięci”. Niektórzy żołnierze byli oburzeni obecnością Holland, twierdząc, że wojsko powinno zachować honor i odmówić udziału; niektórzy wyszli, gdy zaczęła w przemowie podważać bohaterstwo Rotmistrza Pileckiego. Rzecznik prasowy Brygady przekazał, że celem było uczczenie postaci Jana Karskiego, a nie popieranie poglądów gości.
Dowództwo Sił Zbrojnych zdementowało i potępiło wpisy wiceprezesa Konfederacji Korony Polskiej (partia Grzegorza Brauna) o rzekomym formowaniu polskiego korpusu do interwencji na Ukrainie.
USA
Trump po raz pierwszy wyraził zgodę na sprzedaż broni Ukrainie (pakiet wart 50 mln $). Podano też zapisy z umowy surowcowej USA-Ukraina. Utworzenie Amerykańsko-Ukraińskiego Funduszu w celu współpracy przy wydobyciu 57 minerałów, zapewnienie pomocy wojskowej USA. Ukraina otrzyma 50% dochodów z eksploatacji nowych złóż, a USA wartość przyszłej pomocy wojskowej. Nie określono zasad zarządzania funduszem. Szykowane jest „porozumienie techniczne” z brakującymi szczegółami.
RUS
Przy okazji nadchodzącego Dnia Zwycięstwa Władymir Putin wydał dekret o zmianie nazwy lotniska w Wołgogradzie na Stalingrad – w celu utrwalenia zwycięstwa radzieckiego w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945.
ABC
Czechy zatwierdziły model inwestorski i finansowanie budowy 2 nowych bloków jądrowych w elektrowni Dukovany (już są 4). Skarb Państwa kupi 80% udziałów w spółce Elektrarna Dukovany II za 3,5 mld czeskich koron. Właściciel zachowa resztę i zapewni eksperckie zaangażowanie. Energetyka jądrowa dostarcza około 40% energii w Czechach.
1.05
ABC
Rosja zwróciła ciało ukraińskiej dziennikarki Wiktorii Roszczyny ze śladami makabrycznych tortur. Kobieta zaginęła w sierpniu 2023 r. Jej ciało nosi oznaki skrajnego wyniszczenia. Wycięto jej gałki oczne, część krtani, w mózgu stwierdzono szereg krwawych wylewów. Ponadto odnotowano złamane żebro i ślady rażenia prądem na stopach.
Polska
TikTok znacząco wpływa na wybory w Polsce. 44% ankietowanych w wieku 18-25 podało, że informacje o kampanii prezydenckiej zdobywa najczęściej na TikToku, a 34% z TV. Najważniejsze dla nich to ceny: leków, żywności i dostępność mieszkań.
Polskie służby w 2024 r. inwigilowały 5,7 tys. osób w Polsce, prawdopodobnie innym zaawansowanym programem szpiegowskim podobnym do Pegasusa. Sądy odmówiły zgody zaledwie w przypadku 26 wniosków. To o 150 mniej r/r. Szpiegowała głównie policja (5,1 tys). ABW zmniejszyło liczbę takich przypadków o 40%.
Till Backhaus, minister środowiska Meklemburgii-Pomorza Przedniego, zarzucił Polsce brak informowania władz niemieckich o nowych odwiertach na Bałtyku k. Wolina, po tym jak odkryto tam duże złoża gazu. Dodatkowo niemieccy ekolodzy ostrzegają przed zniszczeniem chronionego obszaru Wolin i zanieczyszczeniem Zatoki Pomorskiej w razie ew. wypadków tankowców lub awarii instalacji, co dotknęłoby np. niemiecką wyspę Uznam. Kanadyjska spółka CEP działa wg polskiej koncesji z 2017. Rząd zapewnia, że odwierty są zgodne z wymogami środowiskowymi.
Polaków jest coraz mniej, ale też są coraz starsi – wg GUS w 2024 populacja spadła o 150 tys. osób, spadek trwa od 12 lat. Na 100 dzieci do 14 lat przypada 141 seniorów. Rok wcześniej było to 133. Łącznie mamy o 2,2 mln więcej seniorów niż dzieci. Polska jest 1 z 7 najszybciej wyludniających się krajów UE. Mediana wieku to 43 lata, o 1 więcej niż rok temu i o 8 lat więcej niż w 2000 r.
Zakończono przygotowania do ekshumacji w Puźnikach na Ukrainie. Międzynarodowy zespół badaczy zaczął wydobywanie oraz identyfikację DNA szczątków, w tym dzieci. Zabezpieczono rzeczy osobiste, np. guziki i fragmenty różańców.
UE
Przyszły rząd Niemiec ogłosił, że po zaprzysiężeniu kanclerza Merza natychmiast rozszerzy i wzmocni kontrole graniczne, by zawracać nielegalnych imigrantów. Ma działać we współpracy z Francją, Austrią i Polską. Odbędzie się pilne spotkanie z Tuskiem i Macronem. Podkreślono, że o azyl należy wnioskować w kraju pierwszego wjazdu do UE i „nigdy nie są to Niemcy”. Partie CDU/CSU i SPD zatwierdziły umowę koalicyjną. Chociaż SPD zdobyła w wyborach tylko 16,4% głosów, to w koalicji uzyskała znaczące wpływy: 7 ministerstw, w tym obrony (wciąż Boris Pistorius).
Szwecja. 3 osoby w wieku 15-20 l. zostały zabite w salonie fryzjerskim w Uppsali; 16-l. sprawca uciekł na skuterze, złapano go kilka godzin później. Był już poszukiwany. Policja nie podaje motywu.
USA
Elon Musk ponownie wyraził negatywne zdanie o amerykańskich myśliwcach F-35. Uważa je za przestarzały koncept, bo „będą natychmiast zestrzeliwane przez roje tanich dronów”. Twierdzi, że pod presją grup interesu samolot zaprojektowano jako wszechstronnego „Frankensteina”, który jest do wszystkiego, ale „niczego nie potrafi dobrze”. Cytuje raporty ekspertów, że F-35 (kupione m.in. przez Polskę) są dostarczane z wadliwymi radarami, opóźnionym systemem, a Pentagon przyznaje, że samoloty nie są gotowe do walki.
30.04
Polska
Szkoły podstawowe w Szczecinie i Golczewie zorganizowały zajęcia dla dzieci o języku inkluzywnym. Zostały poprowadzone przez transseksualistę i aktywistę LGBT, Kornela Kamasza, wystylizowanego się na kobietę. Na Instagramie można znaleźć jego roznegliżowane zdjęcia.
Rzecznik TSUE ocenił, że nie można automatycznie wyłączyć sędziego tylko dlatego, że został wybrany przez KRS ukształtowaną po 2017 r. – każdy przypadek należy ocenić indywidualnie. Poznański Sąd Rejonowy pytał, czy sędzia wybrany przez nową KRS spełnia unijne standardy niezawisłości. Opinia rzecznika nie jest wiążąca – to propozycja rozstrzygnięcia dla sędziów TSUE, choć zwykle stosowana w wyroku.
Opole. Czarnoskóry mężczyzna napadł i ugodził nożem 27-latka jadącego na hulajnodze elektrycznej. Chciał ją przejąć. Atak miał miejsce o 6 rano w sobotę na ul. Firmowej. Policja publikuje portret pamięciowy. Ofiara doznała niegroźnych obrażeń.
54-letni ksiądz z diecezji sosnowieckiej zatrzymany pod zarzutem przestępstw wobec dwójki dzieci, w tym gwałtu; to część śledztwa w sprawie pedofilii. Zatrzymano już 3 innych księży, w tym 1 byłego. Zatrzymany był proboszczem, przestępstwa miały miejsce w 2024 r. Grozi mu dożywocie. Zawiadomienie złożył delegat biskupa ds. ochrony dzieci i młodzieży.
Mariusz Kozik, malarz i ilustrator, stworzył grafikę „Koronacja Bolesława Chrobrego” z okazji 1000-lecia tego wydarzenia oraz udostępnił ją za darmo na Facebooku do druku na płótnie lub papierze. Zalecana szerokość druku to 2-3 metry, by dostrzec szczegóły. Artysta pochodzi z Lublina, pracę stworzył z potrzeby serca, wyznając, że poświęcał noce, by zdążyć przed rocznicą.
UE
W poniedziałkowe południe doszło do największej awarii energetycznej w historii Hiszpanii: w 5 sekund utraciła 60% mocy w całym kraju (15GW). Dotknęło to też Portugalię i Francję. Dostawy prądu w 99,95% kraju przywrócono dopiero kolejnego dnia rano.
Wprowadzono stan nadzwyczajny w 7 regionach, uwolniono strategiczne rezerwy ropy. Odwołano loty, a pasażerów ewakuowano z zatrzymanego metra. W Madrycie i Lizbonie nie działały sygnalizacja świetlna, stanęły pociągi. Zakłócona była praca szpitali. Nie działała sieć GSM.
Indie zakontraktowały we Francji 26 myśliwców Rafale M za 7,5 mld $. Dostawy od 2029 r. To 1. umowa eksportowa Francji na te maszyny; obejmuje też transfer technologii. Myśliwce mają służyć na 2 indyjskich lotniskowcach wyposażonych w specjalne skocznie. W tych testach Rafale M wypadły lepiej niż amerykańskie F/A-18E/F Super Hornet. Jest to też proces odchodzenia Indii od zaopatrywania się w Rosji.
Węgierski parlament zagłosował za opuszczeniem Międzynarodowego Trybunału Karnego. Zarzucono mu upolitycznienie i stronniczość.
ABC
Rosja odrzuciła ukraińskie wezwanie do 30-dniowego zawieszenia broni. Powód: nie chce dać czasu Ukrainie na przegrupowanie, wzmocnienie i spowolnienie postępów wojsk Rosji. Nie wiadomo, czy Ukraina przyjmie ofertę 3-dniowego zawieszenia od 8 maja.
USA
Trump ma obecnie 41% poparcia w USA i jest ono lat najniższe od 70, jakie po 3 kwartałach rządów posiadał jakikolwiek prezydent. Jest to prezydentura wyjątkowo aktywna – w tym czasie wydano 137 rozporządzeń, które spotkały się z 80 pozwami różnych środowisk.
W dniu kanadyjskich wyborów Trump ponownie nazwał Kanadę 51. stanem USA, przekonując, że jeśli „silny i mądry lider” przyłączy ją do USA, to spadną w niej podatki o 50%, a nawet 5x wzrośnie siła militarna i gospodarcza. Lider kanadyjskiej Partii Konserwatywnej wezwał Trumpa, by „nie mieszał się do wyborów”.
Wybory wygrała Partia Liberalna Kanady i utworzy rząd pod wodzą urzędującego od 14 marca premiera Marka Carney’a, który zastąpił Trudeau. Ostrzegł on, że USA chcą kanadyjskiej ziemi i zasobów, ale zamierza „bronić jej interesów i dążyć do relacji jak dwa suwerenne kraje”, zacieśniając współpracę z Europą i Azją. Uznał, że to już koniec „starych stosunków” i integracji gosp. z USA. Zapowiada zmianę Kanady w „mocarstwo energetyczne” z pomocą OZE i źródeł konwencjonalnych. W grudniu konserwatyści mieli przewagę w sondażach, ale po atakach Trumpa zyskali liberałowie.
Amazon wystrzelił pierwsze satelity telekomunikacyjne w ramach konstelacji Kuiper – to konkurencja dla Muska. SpaceX ma ich tysiące, obsługuje miliony klientów. Satelity Amazona wyniosła na orbitę rakieta Atlas V należąca do grupy ULA, w skład której wchodzą Boeing i Lockheed Martin. Kuiper docelowo ma liczyć 3200 satelitów. Amazon przeznaczył na projekt 10 mld $. Celem jest zapewnienie szybkiego internetu w dowolnym miejscu na Ziemi, nawet tam, gdzie nie ma infrastruktury.
29.04
Polska
Meta (właściciel FB i IG) od 27 maja z automatu będzie wykorzystywać posty, zdjęcia i komentarze użytkowników z UE do treningu AI – można się sprzeciwić, wypełniając formularz. Nie ma możliwości wycofania danych po przetworzeniu. Ostrzegł o tym holenderski urząd ds. ochrony danych osobowych, a nie poinformował polski UODO.
W Polsce odbył się 10. Szczyt Inicjatywy Trójmorza z udziałem 23 delegacji, w tym 12 prezydentów. Prezydent Duda, jako gospodarzem poinformował, że Trójmorze powiększa się o Albanię i Czarnogórę jako państwa stowarzyszone i o partnerów strategicznych w postaci Hiszpanii i Turcji. Wśród gości był m.in. sekretarz energii USA Chris Wright. Byli też premier Chorwacji, prezydent Litwy, przedstawiciele Japonii i krajów arabskich. Na liście priorytetów Trójmorza znajdują się 143 projekty transportowe, energetyczne, cyfryzacji, m.in. Via Carpatia, interkonektory gazowe, kolejowy korytarz Bałtyk-Adriatyk. Szef polskiego MSZ Sikorski skrytykował organizację szczytu bez konsultacji z rządem.
9 maja Polska i Francja podpiszą traktat o przyjaźni i współpracy – podał Macron. Według Donalda Tuska traktat dotyczyć będzie między innymi gwarancji bezpieczeństwa. Zastąpi on ten podpisany w latach 90-tych.
Wśród zaakceptowanych przez rząd projektów deregulacji zespołu Rafała Brzoski jest uproszczenie rozwodów dla par bez małoletnich dzieci – mają mieć tę opcję u notariusza lub w Urzędzie Stanu Cywilnego, bez sądów, by je odciążyć. Warunek: zgoda obu stron w zamian za szybszą i mniej stresującą procedurę. Podobnie jest np. we Francji, Hiszpanii, Norwegii, we Włoszech. W Polsce rozwód trwa średnio kilka miesięcy, w zależności od obłożenia sądów.
33% Polaków deklaruje w sondażu próbę ucieczki z miejsca zamieszkania w razie wojny – w tym 19% za granicę. 10% deklaruje wstąpienie do armii na ochotnika. Rok temu ewakuację deklarowało 37% badanych. Teraz 25% wskazuje, że zostanie wolontariuszem, np. w szpitalu.
Przy MSWiA powstaje specjalny zespół do zwalczania przestępczości obcokrajowców. Zajmie się jej analizą i koordynacją działań służb.
RUS
Rosja podkreśla, że warunkiem ew. pokoju na Ukrainie jest uznanie przez społeczność międzynar., że Krym, Sewastopol, Doniecka Republika Ludowa, Ługańska Republika Ludowa, Chersońszczyzna i Zaporoże należą do Rosji oraz wykluczenie wejścia Ukrainy do NATO.
Kreml ponownie określił rząd w Kijowie jako „reżim neonazistowski”, zarzuca mu niszczenie języka i kultury rosyjskiej. Ponadto chce demilitaryzacji, denazyfikacji Ukrainy, zniesienia sankcji na Rosję, wycofania pozwów i nakazów aresztowania, odmrożenia aktywów na Zachodzie, „solidnych gwarancji bezp.” w kontekście działań NATO i UE przy granicach Rosji.
Korea Płn. po raz pierwszy oficjalnie potwierdziła swój udział w wojnie przeciw Ukrainie w obwodzie kurskim, powołując się na układ z Rosją o partnerstwie strategicznym podpisany w 2024 r.
Rosja ogłosiła wstrzymanie działań bojowych na Ukrainie od 8 do 10 maja, podając powody „humanitarne” oraz z okazji 80. rocznicy Dnia Zwycięstwa (rosyjskie święto).
Ukraina skomentowała, że „jeśli Rosja naprawdę chce pokoju, musi natychmiast przerwać ogień, nie czekając na 8 maja”, a „wszystko, co nie jest kompleksowym zawieszeniem broni, jest rosyjską manipulacją”.
Rosja i Iran podpisały umowę na dostawę 55 mld m3 rosyjskiego gazu rocznie i jej pomoc finansową w budowie nowej elektrowni atomowej w Iranie.
UKR
Ukraina osiągnęła produkcję od 20 do 36 armatohaubic Bogdana kalibru 155 mm miesięcznie – donoszą nieoficjalnie źródła wojskowe. Produkcja jej elementów odbywa się w różnych miejscach, aby Rosjanie nie mogli atakiem zniszczyć dostaw. 85% powstaje na Ukrainie, a 15% za granicą. Jedna kosztuje ok. 2,5 mln euro. Ukraińcy chwalą sobie jej wysoką celność i długą żywotność lufy – rzeczy najważniejszych w tym rodzaju uzbrojenia.
UE
W Hiszpanii od kwietnia 2025 r. weszły nowe przepisy krótkoterminowego wynajmu turystycznego – wymaga zgody 60% członków wspólnoty mieszkaniowej. Prawo nie dotyczy zezwoleń uzyskanych przed 3 kwietnia. Brak zgody = możliwość żądania końca najmu przez wspólnotę.
CHRL
Chiny, koncern BYD buduje w Zhengzhou fabrykę elektryków i hybryd, która wraz z osiedlami mieszkalnymi dla pracowników i resztą infrastruktury przekroczy 120 km2 – obszar większy niż Radom. Zapowiadana produkcja to na razie 1 mln aut rocznie, gdy fabryka Hyundaia w Korei o pow. 5 km2 produkuje 1,5 mln. Już teraz BYD produkuje w swojej 400 tys. / rok i zatrudnia 60 tys. osób.
Chiny uruchomiły 1. na świecie reaktor torowy (na pustyni Gobi). To przełom w energetyce jądrowej – wykorzystuje bezpieczniejszy i łatwo dostępny tor, zamiast uranu, do produkcji 2 MW mocy cieplnej. Stopiona sól jest nośnikiem paliwa i chłodziwem, pracuje przy ciśnieniu atmosferycznym, minimalizując ryzyko przegrzania. Przełomem jest też ciągłe ładowanie paliwa – po raz 1. na świecie bez wyłączania reaktora. Jest mniej odpadów radioaktywnych, a tor nie nadaje się do broni jądrowej. 1 kopalnia w Chinach może zaspokoić ich potrzeby na dziesiątki tys. lat. Możliwy jest rozwój małych reaktorów modułowych.
Chiny planują budowę kolejnego reaktora 10 MW do 2030 r. Bazowały na odtajnionych amerykańskich badaniach z lat 60., rozwijając własną technologię.
28.04
PL
Przełomowe odkrycie polskich naukowców z IIMCB w Warszawie, że enzym TENT5A stabilizuje mRNA, wydłużając czas jego działania i zwiększając skuteczność terapii, co może odmienić rozwój leków mRNA, w tym szczepionek i terapii przeciwnowotworowych. To pierwsza w XXI w. wyłącznie polska publikacja w dziedzinie nauk o życiu w najbardziej prestiżowym czasopiśmie „Nature”.
Orban we wpisie na X zwrócił się do Tuska, by ten nie robił sobie zbytnich nadziei na opuszczenie przez Węgry UE. Zamiast tego zapowiada, że patriotyczne frakcje europejskich państw narodowych odbiją i zreformują Wspólnotę, przywracając jej kształt sprzed 20 lat.
Premier Węgier stwierdził, że gdyby w 2004 r. Unia wyglądała jak teraz, to Węgry pewnie nie weszłyby do niej. A jeśli warunki poza nią będą lepsze niż wewnątrz, trzeba będzie odejść.
Banki działające w Polsce na koniec 2024 posiadały aktywa w wys. 3 bilionów 317 mld zł, co stanowi 92% PKB całego kraju (gdy średnia dla UE to 111%) i wypracowały 42 mld zł zysku netto. Polski kapitał kontroluje 59% wszystkich bankowych aktywów. Średnia w UE to 72% aktywów bankowych danego kraju w narodowych rękach.
Podatek od cukru w latach 2021-2023 przyniósł łącznie 4,6 mld zł (w tym 4,5 trafiło do NFZ), a podatek od napojów alkoholowych do 300 ml przyniósł 1,5 mld zł (z tego po 50% dla NFZ i dla gmin). Mimo to nie zwiększono znacząco wydatków na leczenie otyłości i uzależnień. (Raport NIK)
Ulicami Warszawy przeszedł Narodowy Marsz Życia pod tegorocznym hasłem “Tu jest Polska” i patronatem Kościoła. Domagano się poszanowania dla życia, tradycyjnych wartości i chrześcijańskich korzeni Polski. Prezydent Duda uroczyście przekazał uczestnikom symboliczną flagę narodową. Według organizatorów udział wzięły tysiące osób.
Chorzowski zakład firmy Alstom wyprodukuje nadwozie, zamontuje sufity i wymaluje tabor w ramach dostawy 35 elektrycznych pociągów Coradia Stream do Bułgarii za 720 mln euro. Pozostała część produkcji będzie wykonana w zakładzie Alstom w Budziszynie.
W warszawskim Muzeum Historii Polski do 29 czerwca odbywa się wystawa „1025. Narodziny Królestwa” o wczesnośredniowiecznej Polsce. Wśród eksponatów m.in. denar Bolesława Chrobrego. Poznamy też życie codzienne, posłuchamy ówczesnej muzyki i poczujemy zapachy średniowiecza.
USA
21-etni syn zastępczyni dyrektora CIA, Juliane Gloss, zginął w 2023 r. w Donbasie, walcząc dla Rosji. Wcześniej był proekologicznym aktywistą, popierał Ukrainę, budował domy w Turcji i Hondurasie, potem odwiedził Krym i wystąpił o rosyjskie obywatelstwo. Zaciągnął się do elitarnej jednostki WDW, ale ponoć nie chciał trafić bezpośrednio na front; mimo to został tam “rzucony”.
Amerykańska Akademia Filmowa, która wręcza Oscary dla najlepszych filmów, dopiero od 98. edycji wprowadza zasadę, że głosujące jury musi obejrzeć wszystkie nominowane filmy.
W Omanie zakończyła się 3. runda negocjacji nuklearnych USA – Iran. Wg Omanu „ustalono wspólne dążenie do porozumienia”; kolejne odbędzie się 3 maja. USA żądają, by Iran zaprzestał wzbogacania uranu i importował paliwo w zamian za zniesienie sankcji. Iran deklaruje gotowość do kompromisów, ale zakaz wzbogacania uranu to dla niego zbyt wiele. Jesienią Teheran najpewniej znacznie zwiększył zapasy uranu, w tym wzbogaconego do 60% (blisko poziomu broni atomowej).
Gospodarka stanu Kalifornia stała się 4. Największą gospodarką świata, wyprzedzając Japonię. Wyższe PKB mają tylko całe USA (29 bln $), Chiny (19 bln) i Niemcy (4,5). Kalifornia ma 36 tys. fabryk, 1 mln pracowników w przemyśle, rozwinięte rolnictwo.
RUS
Rosjanie ogłosili zatrzymanie podejrzanego o zamach na generała Moskalika, który zginął w piątek pod Moskwą w wybuchu ładunku w aucie, a był wiceszefem Głównego Zarządu Operacyjnego sztabu generalnego sił zbrojnych Rosji. Zatrzymany to Ignat Kuzin. Rosja oskarża go o bycie agentem ukraińskich służb, a ładunek rzekomo zdetonowano zdalnie z terytorium Ukrainy.
Rosyjski sztab ogłosił całkowite odzyskanie obwodu kurskiego i wyeliminowanie w nim łącznie 80 tys. ukraińskich żołnierzy. Podziękował też żołnierzom Korei Płn. za pomoc.
Ukraina zarzuca Rosji propagandę: wg niej walki w obwodzie trwają, odparła tam 5 szturmów, a jej jednostki nie są okrążone.
PAT
