Czwarty wgląd w mądrość od strony wojny sprawiedliwej i niesprawiedliwej – wg Stanisława ze Skarbimierza

Data

Polecamy

O Romanie Rybarskim, getcie ławkowym i II RP

W końcu lat dwudziestych XX w. odsetek studentów żydowskich na wydziałach prawa i medycyny sięgał 25%, przy 10% udziale w społeczeństwie. Polskie organizacje narodowe starały się ten stan rzeczy zmienić dla dobra narodu polskiego.

Dekalog Antoniego Kępińskiego a antykultura unieważniania 

Przenoszenie w stan nieszkodliwości szkodliwych społecznie autorytetów, nie jest, niestety, wdrażane do praktyki życia społecznego.

Przyczyny i skutki posiadania broni palnej w Polsce i na świecie. Zakończenie (6)

Broń nie jest dobra, ani zła. Jest z nami od zawsze. Na początku była kamieniem lub kijem. Dziś broń palna służy wyłącznie do zabijania, dlatego budzi skrajne emocje. Jednak służy też do obrony ojczyzny, co rozumieją żołnierze WOT
Przedstawia się przełożenie antyczno-chrześcijańskiej koncepcji mądrości na praktykę polityczną i na formację duchową, rozwijane przez Stanisława ze Skarbimierza – uczonego i królewskiego doradcę z przełomu XIV i XV w.

Najsłynniejszą ze swoich mów Kazanie o wojnie sprawiedliwej i niesprawiedliwej (Sermo de bello justo et injusto) Stanisław ze Skarbimierza opatrzył mottem z Księgi Przysłów Starego Testamentu: „Nie sprzeczaj się [nie walcz] z nikim, o ile ci zła nie wyrządził”. Przystąpienie zatem do walki przeciwko drugiemu człowiekowi, a tym bardziej przeciwko społeczności, jest dopuszczalne tylko z potrzeby obrony w wyniku ataku drugiej strony. Do tej prawowitej przyczyny wojny dochodzi przyzwolenie do jej prowadzenia, wydane wyłącznie przez władzę zwierzchnią.

Wojna jest zawsze złem i niesie z sobą śmierć wielu osób, zarówno po stronie napastników, jak i obrońców oraz zniszczenie infrastruktury na obszarze toczonych walk. Jej konsekwencje dotykają bezpośrednio konstytucji moralnej walczących i często powodują ich duchową demoralizację, i to nie jedynie tych, którzy są napastnikami lub bezpośrednio biorą udział w starciach wojennych, ale także tych, którzy w inny sposób zmagają się z konsekwencjami wojny: „niezliczone zabójstwa i najokropniejsze gwałty, rozpusta, świętokradztwo, rabunki, cudzołóstwa i różne występki”. Odpowiedzialność za to wszystko ponosi jednak tylko ten „kto bez powodu walczy przeciwko królestwu albo społeczności”.

Decyzja przystąpieniu do wojny wymaga – jak pouczał Stanisław ze Skarbimierza (za wcześniejszymi ustaleniami Marka T. Cycerona (106-43 przed Ch.), św. Augustyna (354-430), św. Tomasza z Akwinu (1225-1274) – wcześniejszego skrupulatnego rozpoznania, czy jest ona sprawiedliwa, czy niesprawiedliwa. Sprawiedliwa jest zaś wojna,

1) „jeżeli [prowadzi ją ktoś, kto] jest osobą świecką, nie duchowną, której zakazane jest rozlewać krew ludzką”.

2) „Jeżeli toczy się dla odzyskania własności lub w obronie ojczyzny.”

3) „Jeżeli prawowita jest przyczyna, mianowicie, że walczy się z konieczności, aby przez walkę uzyskać naruszony pokój albo go osiągnąć.”

4) „Jeżeli nie toczy się z nienawiści albo zemsty czy chciwości, ale z umiłowania prawa Boskiego, dla miłości, sprawiedliwości i posłuszeństwa.”

5) „Jeśli toczy się z upoważnienia Kościoła (zwłaszcza gdy walczy się za wiarę) albo z upoważnienia monarchy”.

Teresa Grabińska
Teresa Grabińska
Dr hab., prof. akademicki. Autorka ponad 350prac naukowych, publikowanych w Polsce i za granicą, poświęconych fizyce, filozofii i sekuritologii. Wśród publikacji znajduje się 12 monografii autorskich i 27 monografii zbiorowych pod jej naukową redakcją albo współredakcją.

Ostatnie wpisy autora