Rys historyczny
Zarówno najnowsza historia, jak i doświadczenia czasów komunizmu powodują, że przymiotnik „rosyjski” ma pejoratywne znaczenie. Pomimo dekad zniewolenia trudno jednak nie doceniać kultury i nauki pochodzącej ze wschodu. Także w zakresie geologii wschodnie wpływy miały swój pozytywny oddźwięk. W XIX i na początku XX wieku wielu polskich naukowców wzorowało się na doświadczeniach zdobytych na wschodzie. Na założonym w 1773 r. Instytucie Górniczym w Petersburgu studiowało wielu znamienitych geologów, którzy później byli pionierami tej dziedziny w odradzającej się Polsce.
Po II Wojnie Światowej wpływ rosyjskiej szkoły geologicznej na dziedzinę strategiczną, jaką w tamtych czasach w Polsce była geologia, był znaczący, szczególnie w kontekście przekształceń politycznych, naukowych i gospodarczych w okresie PRL-u. Radzieckie wzorce w geologii Polski po II wojnie światowej miały szeroki i głęboki wpływ na organizację nauki, edukację, metody badawcze oraz rozwój przemysłu surowcowego. Były one konsekwencją politycznego podporządkowania Polski Związkowi Radzieckiemu w ramach bloku wschodniego. W tym okresie planowanie badań geologicznych nadzorował i koordynował utworzony według sowieckich wzorców Centralny Urząd Geologii. Rolę wykonawczą pełnił zorganizowany na wzór radzieckich instytutów badawczych Państwowy Instytut Geologiczny (PIG).
Pomimo ideologizacji badań geologicznych za czasów komunistycznych w Polsce nie można zapomnieć, że praktycznie cały rozwój nauk geologicznych oparty był na rosyjskich podręcznikach i literaturze naukowej, co miało niebagatelny wpływ na edukację geologiczną. Nie można też pominąć technik badawczych pochodzących ze wschodu, które przyczyniły się do odkrycia złóż surowców i rozwoju przemysłu wydobywczego. Cała polska geologia i przemysł wydobywczy były jednak podporządkowane interesom Kremla.
Po 1989 roku polska geologia odeszła od radzieckiej szkoły geologicznej z powodu zmiany ustroju politycznego, gospodarczego oraz otwarcia kraju na światowe standardy nauki i technologii. Praktycznie z dnia na dzień zniknęły rosyjskie podręczniki, a metody badawcze zostały zastąpione przez nowoczesne technologie i metody badawczych dostępne na Zachodzie. Wydawać by się mogło, że wpływy sowieckiej szkoły geologicznej, a wraz z nimi interesy Kremla, zniknęły w Polsce bezpowrotnie i tylko niechlubna przeszłość czasów słusznie minionych będzie przypominana przez relikty ery postkomunizmu. Jakież zdziwienie może wywołać splot wydarzeń, jakie miały miejsce prawie 20 lat po obaleniu komunizmu …