back to top
More

    Obowiązek szkolny

    Strona głównaHistoriaObowiązek szkolny

    Polecamy w dziale

    Inka – ta, która zachowała się jak trzeba

    28.08.1946 na tydzień przed swoimi 18 urodzinami w więzieniu przy ulicy Kurkowej w Gdańsku zamordowana została Danuta Siedzikówna pseudonim "Inka". Jej ostatnimi słowami był okrzyk: "Niech żyje Polska! Niech żyje Łupaszko!". Inka pozostaje do dzisiaj symbolem wierności, wytrwałości i poświęcenia dla niepodległej Ojczyzny.

    Za króla Olbrachta wyginęła szlachta

    27.08.1492 r. na zakończenie Sejmu w Piotrkowie Jan Olbracht został jednogłośnie wybrany królem Polski. Urodził się 27.12.1459 r. jako syn Kazimierza IV Jagiellończyka i jego żony Elżbiety Rakuszanki. Nauczycielem młodego księcia został kronikarz Jan Długosz, po nim zaś włoski humanista Jan Kallimach.

    Zygmunt III Waza – potęga i zmierzch Rzeczpospolitej

    19.08.1587 roku na polu elekcyjnym w Woli pod Warszawą, głosami większości z Janem Zamojskim na czele, szwedzki królewicz Sigismund Waza został wybrany na króla Polski i Wielkiego Księcia Litewskiego (pomimo bojkotu Litwinów).

    Wielka wojna z Krzyżakami

    14.08.1409 roku rozpoczęła się Wielka Wojna z Zakonem Krzyżackim. Miała ona zadecydować o losach regionu i scementować unię polsko-litewską. Pierwszy jej okres nie był jednak dla strony polsko-litewskiej korzystny.
    12 stycznia 1808 roku Izba Edukacji Publicznej wprowadziła obowiązek szkolny dla dzieci od 7 do 14 lat. Był to efekt oświecenia, rewolucji francuskiej i wojen napoleońskich. Od tej pory wszyscy mieli być wolni, równi i braterscy.

    12 stycznia 1808 roku Izba Edukacji Publicznej w Księstwie Warszawskim wprowadziła obowiązek szkolny dla wszystkich dzieci w wieku od 7 do14 lat. Oznaczało to realizację postulatu polskiego myśliciela epoki odrodzenia Andrzeja Frycza Modrzewskiego, który domagał się powszechnego prawa do edukacji w swoim najsłynniejszym dziele z 1556 roku „O naprawie Rzeczypospolitej”. 

    Przeciwnikiem tej idei był przez lata Kościół Katolicki, sprawujący niejako monopol na nauczanie plebsu i spoglądający niechętnie na świecką edukację. Dopiero epoka oświecenia i wojny napoleońskie sprawiły, że monopol ten został przełamany. 

    Jak to wyglądało na świecie? Pionierem było Księstwo Weimarskie, które usiłowało wprowadzić obowiązek szkolny już w 1619 roku. Niedługo później do Weimaru dołączyły Księstwo Gotajskie oraz Prusy. W Massachusetts wprowadzili go dominujący w kolonii purytanie. W 1683 roku wprowadziło go Księstwo Oleśnickie. Przymus obejmował dzieci w wieku od 6 do 9 lat.

    W roku 1717 roku król Prus Fryderyk Wilhelm I Hohenzollern wydał nakaz by wszystkie dzieci w całym kraju uczęszczały do szkół podstawowych. W kolejnych latach inne monarchie europejskie starały się naśladować Prusy (min. Habsburgowie i król Danii Chrystian VI Oldenburg). Mimo, że Prusy były na tym polu wzorem do naśladowania, to jakość nauczania była niska. Nauczycielami zostawali często weterani wojenni bez przygotowania pedagogicznego o ograniczonej wiedzy, przez co nauka sprowadzała się do podstawowych umiejętności: czytania, pisania i rachunków, a przede wszystkim karności i dyscypliny. 

    Nie chodziło o to, żeby mieszkańcy Prus byli dobrze wykształceni, lecz żeby byli dobrymi żołnierzami – ślepo posłusznymi i podporządkowanymi państwu. 

    Przełomowym wydarzeniem okazała się być rewolucja francuska i wojny napoleońskie, które jej idee poniosły daleko poza granice Republiki, a potem Cesarstwa, oraz rewolucja industrialna, która zapewniła odpowiednią infrastrukturę. Edukacja odtąd miała być powszechna i nowoczesna. Zgodna  z zasadami wolności, równości i braterstwa. Kolejne państwa wprowadzały przymus szkolny, aż stał się on prawdziwie powszechny. 

    Czy dziś, w dobie powszechnego dostępu do informacji i upadku tradycyjnych autorytetów, nadal ma on sens? 

    Kazimierz Grabowski

    Skrócony link:
    https://abcniepodleglosc.pl/6zaa

    Ostatnie wpisy autora

    Nowa Konstytucja