09.06
Polska
W Gdańsku otwarto nowy terminal kontenerowy T3 w Baltic Hub, co zwiększy roczne przeładunki o 1,5 mln kontenerów z obecnych 3,5 mln; pełna operacyjność nastąpi do końca roku. W 2024 r. dzięki Baltic Hub uzyskano 56 mld zł z ceł, akcyzy i VAT, o 1 mld zł więcej r/r. Do 2030 r. ma powstać nowy, zintegrowany punkt obsługi granicznej.
SA
Arabia Saudyjska i Egipt zatwierdziły projekt wspólnej budowy mostu na Morzu Czerwonym, długości 32 km. Będzie łączył oba kraje i tym samym 2 kontynenty. Koszt: 4 mld $, sfinansowane w 100% przez Arabię. Połączy Szarm el-Szejk z Ras Hamid, biegnąc nad Cieśniną Tirańską. Koncepcja mostu była rozważana już w 1988 r.
USA
W Los Angeles doszło do zamieszek po tym jak służby migracyjne dokonały nalotu na hurtownię odzieży i aresztowały 40 migrantów. Protestowało ponad tysiąc osób: podpalali samochody, przecinali opony i atakowali funkcjonariuszy. Donald Trump wysłał na miejsce 2 tys. żołnierzy i oskarżył Kalifornię o zwłokę w reakcji. Z kolei rządzony przez Demokratów stan oskarżył rząd o niepotrzebną eskalację.
UKR
W środku dnia bomby lotnicze spadły na centrum Charkowa. Są ranni i ofiary śmiertelne. W poprzednim ataku doszło do ponad 40 wybuchów w 1,5 godziny.
WB
Naukowcy z Oksfordu po analizie danych 6 mln pacjentów z lat 1999-2019 stwierdzili, że u osób w wieku ponad 40 l., które nie miały wcześniej problemów sercowo-naczyniowych, nawet łagodne infekcje, jak przeziębienie, mogą 4x zwiększyć ryzyko poważnych zdarzeń (np. zawału) przez miesiąc po zachorowaniu.
Opracowano prosty test do oceny ryzyka na podstawie: wieku, palenia, niewydolności serca, rodzaju infekcji oraz występowania cukrzycy. Maksymalny wynik oznacza ryzyko zawału na poziomie ponad 35%, gdy 0 pkt oznacza ryzyko 0,04%.
CO
W Kolumbii odkryto pozostałości po społeczności zbieracko-łowieckiej sprzed 6 tys. lat, która najpóźniej 2 tys. lat temu wymarła i została zastąpiona przez inną grupę. Jej geny nie występują w późniejszych populacjach żyjących na tym terenie.
NL
Koniec tymczasowej ochrony migrantów z Ukrainy w Holandii. Rząd nakazał opuszczenie kraju w ciągu 4 tygodni wszystkim imigrantom, którzy po 2022 roku przyjechali z Ukrainy, a pochodzą z innych krajów. Chodzi o tysiąc osób. Po rosyjskiej inwazji do Holandii przybyło ponad 100 tysięcy uchodźców.
HR
W ciągu dwóch godzin wykupiono prawie 40% biletów na wakacyjne połączenie Polska-Chorwacja, które rusza 27 czerwca. Cena za miejsce siedzące w Intercity Express wynosiła co najmniej 190 złotych.
10.06
Polska
Prezydent Duda wezwał do obrony demokracji i wyników wyborów na portalu X: „jest wrażenie, że postkomuniści do spółki z liberalno-lewicowymi chcą przekręcić ostatnie, rozstrzygnięte już wybory prezydenckie w Polsce i odebrać nam wolność wyboru”; „nie dajmy sobie odebrać resztek demokracji i wolności, które wciąż zostały po 13 grudnia 2023 r”.
Wcześniej, gdy krytykował sędziów z czasów PRL, przywołał ironicznie słowa profesora Strzembosza o „samooczyszczeniu środowiska sędziowskiego”.
RO
Władze Rumunii zapowiadają, że do 2026 roku nie zamkną żadnej kopalni ani elektrowni węglowej, aby utrzymać niezależność i bezpieczeństwo energetyczne. Rumunia osiągnęła już 77% redukcji emisji gazów cieplarnianych, co jest najlepszym wynikiem w UE. Obecnie w jej miksie energetycznym znajdują się: węgiel, atom, OZE, gaz, hydro.
NL
Grupa Holendrów przeprowadziła obywatelską kontrolę na granicy z Niemcami poszukując nielegalnych imigrantów. Wyposażeni w odblaskowe kamizelki i latarki Holendrzy zatrzymywali auta. Zaostrzający się spór o migrantów doprowadził do upadku rządu.
FR
W ostatnich dwóch miesiącach francuscy dokerzy z portu Fos-sur-Mer trzykrotnie zablokowali załadunek sprzętu wojskowego dla Izraela, protestując przeciwko ludobójstwu Palestyńczyków.
CHRL
W maju 2025 r. chiński eksport do USA spadł o 35% r/r. To największy spadek od lutego 2020 r. Eksport do Chin spadł o ok. 20%. Nadwyżka handlowa Chin zmniejszyła się do 18 mld $ – spadek o 42% r/r.
11.06
CZ
Czeskie służby specjalne raportują o zakulisowych działaniach Francji w celu zablokowania budowy przez Koreańczyków elektrowni jądrowej w Czechach – powodem jest przegrana francuskiej firmy państwowej EDF w przetargu.
Francuzi zatrudnili 15 analityków i lobbystów, by publicznie podważali ofertę koreańską. Zaskarżyli wynik przetargu do sądu w Brnie, a francuski komisarz UE Stéphane Séjourné naciskał na czeski rząd. Francuski ambasador zadzwonił do czeskiego urzędnika w/s pisma komisarza, jeszcze zanim oficjalnie dotarło do czeskich władz.
UE
Szef niemieckiego wywiadu Bruno Kahl ostrzega, że wg ich danych Ukraina jest dla Rosji tylko „przystankiem” w jej dążeniach na zachód, a szef NATO Mark Rutte oświadczył, że Rosja będzie gotowa do ataku militarnego na NATO w ciągu 5 lat i do 2030 r. może rozpętać wojnę.
Wg Kahla Rosja zamierza przetestować gotowość NATO, a zwłaszcza USA, do kolektywnej obrony (Artykuł 5), możliwie serią ataków hybrydowych, np. wysłanie „zielonych ludzików” do Estonii pod pretekstem ochrony mniejszości rosyjskiej. Według niego wywiad USA podchodzi do tego równie poważnie.
NE
Kraje Afryki zajmują TOP 21 najmłodszych państw świata. Najmłodszy na świecie jest Niger, gdzie mediana wieku to 15 lat (50% populacji jest młodsza).
W TOP 20 najstarszych państw świata jest 14 z Europy. Nr 1 to Monako (mediana wieku 57 lat). Najmłodsze w Europie Kosowo ma medianę 32 l. W Polsce wynosi ona 43 lata (miejsce nr 22 w Europie).
DE
Niemiecki przemysł w ciągu ostatniego roku utracił ponad 100 tys. miejsc pracy, w tym 45 tys. w branży moto, głównie przez konkurencję z Chin i wysokie ceny energii oraz koszty pracy.
AT
Austria. Strzelanina w szkole w Grazu. Sprawcą był uczeń, który popełnił samobójstwo w toalecie, wg mediów czuł się ofiarą znęcania; zabił 10 osób, w tym uczniów i 1 nauczyciela, a liczba ciężko rannych jest dwucyfrowa.
RUS
Koleje rosyjskie przywracają od 17 czerwca połączenie między Moskwą a Pjongjangiem, zawieszone w 2020 r. – to najdłuższa na świecie trasa o dł. 10 tys. km, podróż trwa 8 dni. Pociągi będą kursować dwa razy w miesiącu, mają północnokoreańskie wagony sypialne.
BR
69-letnie bliźniaczki brazylijskie spotkały się po raz 1. dzięki pracownicy domu seniora. Okazało się, że biologiczna matka oddała jedną z dziewczynek do adopcji, twierdząc, że nie ma warunków do wychowania dwóch córek. Siostry mieszkały w odległości 80 km.
IL
Izraelskie czołgi i drony ostrzelały tłum Palestyńczyków, którzy próbowali dostać się do amerykańskiego punktu z pomocą humanitarną. Zginęło 30 osób, 200 zostało rannych. Izraelska armia zaprzecza, że doszło do zdarzenia.
DK
Populacja Danii przekroczyła 6 milionów. To zasługa migrantów, głównie z Europy Środkowo-Wschodniej oraz Turcji. 16% społeczeństwa to imigranci.
ES
Hiszpański dziennik „ABC” pochlebnie o polskiej gospodarce: „rośnie, gdy reszta Europy jest w stagnacji, a symbolem jej sukcesu twórca InPostu, Rafał Brzoska, który jako trzecia droga w Polsce nie jest przeciwny UE, ale też nie akceptuje biernie jej dyktatu”.
ABC wyliczyło, że w 2024 r. w Polsce powstało 3 razy więcej firm niż w ludniejszej o 11 mln mieszkańców Hiszpanii. Dodał, że Polska wypada lepiej niż Hiszpania pod względem bezrobocia, wydatków na edukację i obronę.
13.06
Polska
24-letnia kobieta walczy o życie po brutalnym ataku 19- letniego Wenezuelczyka, który próbował ją zabić kiedy wracała z pracy w parku Glazja, w Toruniu o 1.00 w nocy tuż obok bloków mieszkalnych.
To mieszkaniec jednego z nich uratował dziewczynę, gdy usłyszał głośne krzyki i wołanie o pomoc. Napastnikowi grozi od 8 lat do dożywocia.
Na zdarzenie zareagował mieszkający w Toruniu Sławomir Mentzen:
“stanowczo sprzeciwiam się imigracji z państw odmiennych kulturowo […] żeby chronić moje dziewczyny przed takim losem. Obronimy nasze córki, żony i siostry. Nie pozwolimy na migracje, nie podzielimy losu Europy Zachodniej!”.
IE
W miejscowości Ballymena w północnej Irlandii wybuchły zamieszki spowodowane napaścią seksualną dwóch 14-letnich Rumunów na dziewczynkę. Mieszkańcy zaatakowali domy i mieszkania zamieszkiwane przez imigrantów, które oznaczyli nalepkami, a także policjantów, którzy próbowali rozpędzić protestujących za pomocą armatek wodnych i pałek. W ciągu dwóch dni zostało rannych ponad 30 policjantów.
FR
Asystentka nauczyciela została zamordowana nożem przez 14-latka w liceum w Nogent. Jego celem było zabicie „jakiejkolwiek wychowawczyni”, bo rzekomo nauczyciele „źle traktowali uczniów”. Sprawca nie okazał żalu. Grozi mu 20 lat więzienia. Macron ogłosił, że jeśli UE nie zmieni przepisów związanych z korzystaniem z social mediów, to Francja zrobi to sama i zakaże korzystania z nich nieletnim do 15 roku życia. Ogłosił też obowiązkową weryfikację wieku przy zakupie noży.
SE
W Sztokholmie bez obecności mediów rozpoczęło się coroczne spotkanie ok. 150 osób elity polityczno-biznesowej Grupy Bilderberg. Z udziałem m.in. szefa MSZ Sikorskiego i jego żony Anne Applebaum, szefa NATO Marka Rutte, premiera Szwecji, prezydenta Finlandii, szefów Ryanaira, banku Santander, dyrektora Microsoftu, prezesa Inpostu Rafała Brzoski, prezesa Polskiej Rady Biznesu Wojciecha Kostrzewy.
UKR
Ukraina wydała zgodę na drugą po Puźnikach ekshumację polskich ofiar ludobójstwa na Wołyniu. Dotyczy ona żołnierzy Wojska Polskiego w miejscu dawnej wsi Zboiska (obecnie w granicach Lwowa). Władze Ukrainy liczą teraz na umożliwienie ekshumacji żołnierzy UPA w miejscowości Jureczkowa w Podkarpackiem.
IN
W Ahmadabadzie, krótko po starcie doszło do pierwszej w historii katastrofy Boeinga Dreamlinera, który spadł na kwatery medyków w kompleksie szpitalnym. Przeżył jedynie 40-letni mężczyzna, który obecnie znajduje się w szpitalu. Zginęło 241 osób
IL
Izrael zaatakował nad ranem Iran. 100 celów określanych jako wojskowe i nuklearne zostało ostrzelanych przez 200 myśliwców i rakiet. Przygotowania do operacji pod kryptonimem „Wstający Lew” trwały 2 lata.
Zginął szef sztabu generalnego wojsk Iranu, a być może wszyscy członkowie sztabu, dowódca elitarnych Strażników Rewolucji Islamskiej, co najmniej 6 naukowców od energii jądrowej oraz dowództwo sił powietrznych, wcześniej zwabione przez agentów Mosadu na naradę. W samym Teheranie zabitych zostało niemal 100 osób a ponad 300 rannych.
Premier Natenjahu w orędziu do narodu uzasadnił atak stwierdzeniem, że Iran miał już dość materiału do stworzenia 9 głowic nuklearnych, co stanowiło egzystencjalne zagrożenie dla Izraela. Przed atakiem włożył w Ścianę Płaczu fragment tory, który w całości brzmi: „Oto lud powstanie jak silny lew, jak młody lew się podnosi; nie położy się, aż pożre zdobycz i wypije krew zabitych”.
PAT
